VBĐVN.vn - Đại sứ Christoph Heusgen, Trưởng phái đoàn Đức tại Liên hợp quốc (LHQ) cho rằng, trong trường hợp xảy ra tranh chấp, xung đột thì các bên phải dựa vào luật lệ quốc tế đã được thế giới công nhận chứ không phải “luật của kẻ mạnh”.

Đoàn kết quốc tế

Mới đây, Nhóm Bạn bè của Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS) đã được ra mắt với sự tham gia của 96 quốc gia. Lễ ra mắt được tổ chức tại trụ sở LHQ ở thành phố New York, Mỹ với sự tham dự của ông Miguel de Serpa Soares, Phó Tổng Thư ký phụ trách các vấn đề pháp lý kiêm Cố vấn pháp lý của LHQ và đại diện 96 nước thành viên.

Việc thành lập Nhóm dựa trên sáng kiến do Việt Nam và Đức khởi xướng và nhận được sự ủng hộ nhiệt thành từ cộng đồng quốc tế. Việt Nam vinh dự là 1 trong 12 nước sáng lập Nhóm. Điều này khẳng định cam kết của Việt Nam trong việc tuân thủ, đề cao UNCLOS, Hiến chương LHQ và luật pháp quốc tế.

Đánh giá cao sáng kiến của Việt Nam và Đức, các quốc gia đều chung khẳng định rằng, sáng kiến này đáp ứng kịp thời sự quan tâm và nhu cầu đề cao vai trò, giá trị của UNCLOS. Sáng kiến tiếp tục là một động lực quan trọng để thúc đẩy sự tuân thủ UNCLOS, tạo cơ chế phối hợp cùng giải quyết thách thức đối với UNCLOS và thách thức trong lĩnh vực biển và đại dương như ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu, mực nước biển dâng, thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững,...

Theo giới chuyên gia quốc tế, UNCLOS là một nền tảng quan trọng, thiết lập cơ sở căn bản cho mỗi quốc gia liên quan. Vì vậy, dù có biển hoặc không, với mọi điều kiện kinh tế - xã hội, địa lý, tất cả quốc gia trên thế giới đều có lợi ích trong việc UNCLOS được tuân thủ nghiêm túc.

Nhóm bạn bè là một hình thức tổ chức mở, không chính thức, nhằm quy tụ các nước có cùng quan tâm về một vấn đề cụ thể. Theo thống kê không chính thức, hiện có khoảng 90 Nhóm bạn bè về các lĩnh vực khác nhau tại LHQ. Trong đó, Việt Nam đã tham gia một số Nhóm bạn bè này. Nhóm bạn bè của UNCLOS là nhóm đầu tiên Việt Nam khởi xướng, đồng chủ trì vận động thành lập và nằm trong nhóm nước nòng cốt chịu trách nhiệm điều phối các hoạt động của Nhóm bạn bè UNCLOS trong thời gian tới.

Thành viên Nhóm bạn bè của UNCLOS đại diện cho tất cả các khu vực địa lý, bao gồm 5 nước Ủy viên thường trực Hội đồng Bảo an LHQ, nhiều nước khu vực châu Á-Thái Bình Dương như Indonesia, Philippines, Brunei, Thái Lan, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ, Bangladesh, Sri Lanka, Australia, New Zealand và các khu vực khác.

Thượng tôn luật pháp

Phó Tổng Thư ký LHQ Soares nhấn mạnh rằng, UNCLOS là văn kiện toàn diện, điều chỉnh tất cả các hoạt động trên biển và đại dương, là khuôn khổ cho hợp tác quốc tế, khu vực và quốc gia trong các lĩnh vực biển, đóng góp vào quản trị đại dương, thực hiện Mục tiêu phát triển bền vững số 14 về bảo tồn và sử dụng bền vững biển và đại dương, duy trì trật tự pháp lý trên biển, giải quyết hòa bình tranh chấp. Nhân sự kiện này, ông Soares đã kêu gọi các quốc gia thành viên UNCLOS tăng cường xây dựng năng lực nhằm tuân thủ UNCLOS và tham gia tích cực vào các diễn đàn thảo luận các vấn đề liên quan đến biển và đại dương.

Đại sứ Đặng Đình Quý - Trưởng Phái đoàn Việt Nam tại LHQ mong muốn, Nhóm bạn bè của UNCLOS sẽ đóng góp vào tăng cường hiểu biết về UNCLOS, chia sẻ thực tiễn tốt trong áp dụng UNCLOS vào phân định biển, giải quyết hòa bình tranh chấp, mô hình quản trị đại dương, từ đó hỗ trợ thực hiện UNCLOS và đáp ứng quan tâm chung của cộng đồng quốc tế. Đại sứ Đặng Đình Quý cũng khẳng định, Nhóm sẽ tạo cơ hội để các nước cùng trao đổi nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của pháp luật về biển theo cách vừa thực hiện được lợi ích của mình vừa vì lợi ích chung của cộng đồng quốc tế. Mặt khác, Nhóm cũng đồng thời là diễn đàn đẩy mạnh tinh thần thượng tôn pháp luật trong giải quyết các vấn đề khúc mắc khác nhau trong quan hệ quốc tế.

Đại sứ Christoph Heusgen, Trưởng phái đoàn Đức tại LHQ khẳng định, rất nhiều quốc gia đã tham gia, rất nhiều đại sứ tỏ rõ cam kết đóng góp cho UNCLOS một cách hòa bình, cam kết hành động dựa trên luật lệ. Việc Nhóm được thành lập và đi vào hoạt động chính thức là điều mà mọi người đều trông đợi. Theo ông Heusgen, Nhóm Bạn bè của UNCLOS không phải là tổ chức có quyền ra quyết định mang tính ràng buộc pháp lý như HĐBA nhưng sẽ tạo diễn đàn để các quốc gia có thể thảo luận cởi mở vấn đề Luật Biển, thu hẹp bất đồng, nâng cao hiểu biết lẫn nhau,...

Đại sứ Heusgen cũng chia sẻ, khi có tranh chấp, xung đột thì cần tìm cách giải quyết dựa trên luật lệ và UNCLOS. Đây là một phần quan trọng trong luật pháp và trật tự quốc tế, là cơ sở luật pháp cho các quốc gia để thực hiện các quyền lợi và trách nhiệm trên biển. Trật tự dựa trên luật pháp quốc tế luôn là mối quan tâm hàng đầu của mọi quốc gia.

Đại sứ Bob Rae, Trưởng phái đoàn Canada tại LHQ cho biết, đại dương không thể lên tiếng, trong khi sức sống của đại dương lại phụ thuộc vào mỗi quốc gia, mỗi con người. Vì vậy, Canada tham gia vào nhóm Bạn bè của UNCLOS để góp sức vào ý chí và nỗ lực chung của toàn nhân loại là bảo vệ đại dương. Nhóm là ví dụ điển hình cho thấy các quốc gia đoàn kết, cùng chí hướng tiến tới một tương laithực sự tốt đẹp, cùng chung tay ứng phó với những thách thức hiện hữu, ngăn chặn những mối đe dọa tiềm tàng.

Theo giới chuyên gia luật pháp quốc tế, việc Nhóm Bạn bè của UNCLOS được thành lập và đi vào hoạt động là một sự kiện lớn, đánh dấu một dấu mốc mới trong nỗ lực chung của các nước về thượng tôn luật pháp quốc tế. Trên hết, đây là một minh chứng rõ nét nhất rằng, UNCLOS đang ngày càng được nhận thức đúng đắn hơn, được ủng hộ hơn và củng cố một nền tảng chung của toàn cầu trước những thách thức trong thời đại mới. UNCLOS là Hiến pháp của đại dương và thực tế đang ngày càng được nâng cao tầm vóc.

Văn Nam (theo bienphong.com.vn)