VBĐVN.vn - Để thực hiện “Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045", UBND tỉnh Kiên Giang đã ban hành Quy chế quản lý Khu Bảo tồn biển Phú Quốc, với mong muốn thực hiện nhiêm vụ bảo tồn thiên nhiên ở Khu Bảo tồn biển Phú Quốc và phục vụ phát triển du lịch.

Theo đó, quy định về quản lý các hoạt động trong Khu Bảo tồn biển (khu BTB); bảo tồn đa dạng sinh học và bảo vệ cảnh quan và quyền, nghĩa vụ của các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc quản lý các hoạt động tại khu BTB Phú Quốc. Quy chế được áp dụng đối với các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước có hoạt động liên quan đến Khu Bảo tồn biển, trừ trường hợp các quy định pháp luật khác và điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam tham gia có quy định khác và các cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia quản lý các hoạt động tại Khu BTB Phú Quốc.

Khu BTB có diện tích mặt nước là 40.909,47ha với 03 phân khu chức năng: Phân khu Bảo vệ nghiêm ngặt, phân khu Phục hồi sinh thái, phân khu Dịch vụ - Hành chính và Vùng đệm. Trong đó, bao gồm khu vực bảo vệ rạn san hô và khu vực bảo vệ thảm cỏ biển.

Đối với phân khu Bảo vệ nghiêm ngặt với diện tích là 7.087,37ha, bao gồm: Phân khu Bảo vệ nghiêm ngặt cỏ biển với diện tích 6.658,5ha, giới hạn từ phía Nam cảng Đá Chồng đến mũi Cây Sao, cách bờ 0,5km trở ra phía biển 7km; phân khu Bảo vệ nghiêm ngặt rạn san hô với diện tích là 428,87ha, giới hạn bởi các mốc tọa độ quanh các đảo hòn Vang, hòn Xưởng, hòn Móng Tay, hòn Gầm Ghì, hòn Vông, hòn Mây Rút trong, hòn Trang được giới hạn từ bờ đảo ra phía biển từ 100 - 500m, riêng phía Tây hòn Vang ra phía biển đến khoảng 800m.

Phân khu Phục hồi sinh thái với diện tích 11.537,51ha, bao gồm: Phân khu Phục hồi sinh thái thảm cỏ biển với diện tích 11.362,83ha, có 2 khu vực chính nằm ở phía Đông Bắc và Đông- Đông Nam đảo Phú Quốc; phân khu Phục hồi sinh thái rạn san hô với diện tích 174,68ha, gồm khu vực nằm phía Tây - Tây Nam hòn Rỏi, phía Bắc hòn Thơm, các khu vực nằm xen kẻ với phân khu Bảo vệ nghiêm ngặt tại hòn Vang, hòn Xưởng, hòn Móng Tay, hòn Gầm Ghì, hòn Vông và Bắc hòn Mây Rút trong từ bờ đảo ra phía ngoài từ 84 - 120m tùy từng vị trí.

Phân khu Dịch vụ - Hành chính với diện tích 9.817,02ha, bao gồm: Phân khu Dịch vụ - Hành chính thảm cỏ biển với diện tích 1.212ha, là khu vực từ bờ đảo ra phía biển 0,2km qua các mốc tọa độ từ mũi Dương đến Bắc cảng Đá Chồng và 0,5km từ phía Nam cảng Đá Chồng xuống đến phía Bắc cầu Cảng vận tải hành khách Bãi Vòng; phân khu Dịch vụ - Hành chính rạn san hô với diện tích 8.605,02ha, gồm phạm vi diện tích mặt nước các luồng tàu từ ngoài vào trong bờ qua các mốc tọa độ tại hòn Vang, hòn Xưởng, hòn Gầm Ghì, hòn Vông và hòn Mây Rút trong cùng với khu vực biển bao quanh bên ngoài phân khu Bảo vệ nghiêm ngặt và Phục hồi sinh thái của các đảo phía Nam An Thới.

Vùng đệm với diện tích 12.467,57ha nhằm hạn chế các tác động trực tiếp của các hoạt động kinh tế - xã hội từ bên ngoài vào vùng bảo tồn san hô và thảm cỏ biển.

Quản lý hoạt động trong Khu Bảo tồn biển và Vùng đệm:

Hoạt động được thực hiện trong phân khu Bảo vệ nghiêm ngặt, khu Phục hồi sinh thái, khu Dịch vụ - Hành chính, trong Vùng đệm bao gồm thả phao đánh dấu ranh giới vùng biển; điều tra, nghiên cứu khoa học sau khi được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt và chịu sự giám sát của Vườn Quốc gia Phú Quốc; tuyên truyền, giáo dục môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học và bảo vệ nguồn lợi thủy sản.

Ngoài ra, phân khu Phục hồi sinh thái quy định thêm hoạt động phục hồi, tái tạo các loài động vật, thực vật thủy sinh, hệ sinh thái biển; hoạt động du lịch sinh thái nhưng không gây tổn hại đến nguồn lợi thủy sản và hệ sinh thái biển; tàu cá, tàu biển và phương tiện thủy sản khác được đi qua nhưng không gây hại. Phân khu Dịch vụ - Hành chính có cả hoạt động nuôi trồng thủy sản, khai thác thủy sản bền vững khi đảm bảo các yêu cầu theo quy định; tổ chức hoạt động du lịch sinh thái theo Đề án tổng thể phát triển du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, giải trí trong Khu BTB; xây dựng các công trình hạ tầng phục vụ hoạt động của Vườn Quốc gia Phú Quốc đối với lĩnh vực bảo tồn biển; công trình phục vụ du lịch sinh thái, nuôi trồng thủy sản. Trong Vùng đệm có thêm hoạt động xây dựng công trình cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội...

Các hoạt động bị nghiêm cấm trong Khu Bảo tồn biển gồm: Thả phao trái phép; tổ chức hoạt động dịch vụ, du lịch trái phép. Điều tra, nghiên cứu khoa học khi chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt. Tàu cá, tàu biển và phương tiện thủy khác hoạt động trái phép, trừ trường hợp bất khả kháng. Xây dựng trái phép công trình hạ tầng; nuôi trồng thủy sản, khai thác thủy sản trái phép. Hủy hoại nguồn lợi thủy sản, hệ sinh thái thủy sinh, khu vực tập trung sinh sản, khu vực thủy sản còn non tập trung sinh sống, nơi cư trú của các loài thủy sản; cản trở trái phép đường di cư tự nhiên của các loài thủy sản; lấn chiếm, gây hại khu bảo vệ nguồn lợi thủy sản. Sử dụng chất, hóa chất cấm, chất độc, chất nổ, xung điện, dòng điện, phương pháp, phương tiện, ngư cụ khai thác có tính hủy diệt để khai thác nguồn lợi thủy sản. Lợi dụng việc điều tra, đánh giá nguồn lợi thủy sản làm ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh, lợi ích quốc gia, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân khác; cung cấp, khai thác thông tin, sử dụng thông tin dữ liệu về nguồn lợi thủy sản trái quy định.

Quy chế quy định hàng năm Vườn Quốc gia Phú Quốc xây dựng kế hoạch nuôi trồng, tái tạo và khai thác nguồn lợi thủy sản trong Khu BTB; xác định các khu vực ưu tiên cho cộng đồng ngư dân các xã, phường thuộc thành phố Phú Quốc để nuôi trồng, khai thác thủy sản bền vững.

Đối với hoạt động nuôi trồng thủy sản phải đáp ứng điều kiện có đăng ký nuôi trồng thủy sản và đối tượng nuôi với UBND các xã, phường thuộc thành phố Phú Quốc và Vườn Quốc gia Phú Quốc; đáp ứng điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị kỹ thuật theo quy định và được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp phép theo quy định.

Đối với hoạt động khai thác thủy sản, phải có đăng ký với Vườn Quốc gia Phú Quốc; ghi, nộp báo cáo khai thác thủy sản; không khai thác đối tượng thuộc danh mục loài thủy sản nguy cấp, quý, hiếm; loài có nguy cơ đe dọa tuyệt chủng được quy định.

Trách nhiệm của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn: Giúp UBND tỉnh thực hiện chức năng quản lý nhà nước trong lĩnh vực thủy sản tại Khu BTB thuộc Vườn Quốc gia Phú Quốc; tuyên truyền, phổ biến những quy định của pháp luật về các loài thủy sản khác bị cấm khai thác, cấm khai thác có thời hạn; các quy định về phương pháp khai thác, nghề, phương tiện, mùa vụ, khu vực khai thác để bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản.

Bên cạnh đó, hướng dẫn địa phương triển khai mô hình nuôi thủy sản, khai thác thủy sản bền vững; thanh tra, kiểm tra, kiểm soát, xử lý các vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản; phối hợp triển khai các dự án phục hồi hệ sinh thái, tái tạo nguồn lợi thủy sản trong Khu BTB; tổ chức tập huấn, chuyển giao kỹ thuật sản xuất, triển khai các đề tài, mô hình khai thác, nuôi trồng thủy sản có hiệu quả tại các khu vực đã quy định để góp phần nâng cao đời sống của người dân trong và xung quanh Khu BTB.

Văn Nam (theo Tổng cục Thủy sản)