VBĐVN.vn - Thời gian qua, TP Đà Nẵng đã và đang triển khai đồng bộ giải pháp phát triển bền vững các ngành kinh tế biển, thực hiện mục tiêu xây dựng Đà Nẵng trở thành trung tâm kinh tế biển lớn của cả nước.

Phát huy tiềm năng, lợi thế

Đà Nẵng là một trong 6 thành phố trực thuộc Trung ương, một trong 28 tỉnh, thành phố ven biển của cả nước có cảng biển nước sâu thuận lợi cho phát triển kinh tế tổng hợp biển. Những năm qua, cùng với các chính sách của Trung ương, TP Đà Nẵng đã ban hành, triển khai nhiều cơ chế, chính sách đặc thù hỗ trợ ngư dân trên địa bàn vươn khơi, bám biển, khai thác hải sản, gắn với bảo vệ an ninh, chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc.

Để có đội tàu mới, công suất lớn, trang thiết bị hiện đại vươn khơi, UBND TP Đà Nẵng đã ban hành Quyết định số 7068/QĐ-UBND và Quyết định số 47/2014/QĐ-UBND về chính sách hỗ trợ ngư dân đóng mới tàu khai thác hải sản và tàu dịch vụ khai thác hải sản. Theo đó, ngư dân đóng mới tàu từ 400 đến dưới 600CV được hỗ trợ bằng tiền mặt 500 triệu đồng/tàu; từ 600 đến dưới 800CV được hỗ trợ 600 triệu đồng/tàu; trên 800CV được hỗ trợ 800 triệu đồng/tàu. Thực hiện chính sách trên, từ năm 2012 đến 2019, TP Đà Nẵng đã hỗ trợ ngư dân đóng mới 184 tàu cá công suất 400CV trở lên, với số tiền hơn 120 tỷ đồng.

Sau khi số lượng tàu cá khai thác vùng biển khơi đã đạt mục tiêu đề ra, ngày 1-2-2019, UBND TP Đà Nẵng quyết định dừng chính sách hỗ trợ đóng mới tàu cá. HĐND TP Đà Nẵng ban hành Nghị quyết số 255/2019/NQ-HĐND ngày 11-7-2019 về quy định chính sách hỗ trợ phát triển khai thác hải sản trên địa bàn TP Đà Nẵng giai đoạn 2019-2025. Theo nghị quyết này, TP Đà Nẵng hỗ trợ 40% kinh phí mua bảo hiểm thân tàu cho tàu khai thác thủy sản hoặc hậu cần đánh bắt nguồn lợi thủy sản ngoài mức hỗ trợ 50% theo các chính sách hỗ trợ của Trung ương; hỗ trợ 100% kinh phí mua thiết bị giám sát hành trình lắp đặt trên tàu cá và kinh phí thuê bao năm đầu tiên; hỗ trợ 50% kinh phí trang bị máy, thiết bị dùng trong bảo quản sản phẩm, máy, thiết bị dùng trong khai thác thủy sản. Từ năm 2019 đến nay, UBND thành phố đã phê duyệt hỗ trợ gần 959 tỷ đồng cho các chủ tàu cá trên địa bàn.

Theo UBND TP Đà Nẵng, trên địa bàn thành phố hiện có 1.553 tàu cá (chiều dài từ 6m trở lên), trong đó tàu cá vùng lộng, vùng khơi: 818 chiếc (chiếm 52,67%); tàu cá ven bờ: 735 chiếc (chiếm 47,33%). Năm 2024, sản lượng thủy sản khai thác đạt 39.170 tấn (tăng 6,4% so với năm 2023). Sản lượng thủy sản khai thác bình quân giai đoạn 2021-2024 tăng 1,4%/năm. Lĩnh vực khai thác thủy sản từ lâu được coi là mũi nhọn của ngành thủy sản, đóng góp chính trong giá trị tăng thêm khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản trên địa bàn TP Đà Nẵng.

Bên cạnh đó, TP Đà Nẵng đầu tư phát triển đồng bộ các dịch vụ hậu cần nghề cá, từng bước xây dựng cảng cá, chợ cá, khu neo đậu văn minh, hiện đại gắn với phát triển du lịch nghề cá tại âu thuyền và cảng cá Thọ Quang. Đồng chí Trần Chí Cường, Phó chủ tịch UBND TP Đà Nẵng cho biết: “Hiện nay, thành phố đang đẩy nhanh tiến độ triển khai Dự án “Nâng cấp, cải tạo cảng cá Thọ Quang” giai đoạn 2, với kinh phí 250 tỷ đồng. Để đồng bộ cơ sở hạ tầng và hậu cần nghề cá, TP Đà Nẵng đang nghiên cứu tham mưu báo cáo khả thi thực hiện Dự án “Nâng cấp, mở rộng cảng cá Thọ Quang” giai đoạn 3, trình Chính phủ phê duyệt trong thời gian tới”.

Triển khai đồng bộ các giải pháp

Tại Quyết định số 70/QĐ-UBND ngày 11-1-2024 về “Kế hoạch thực hiện Nghị quyết số 48/NQ-CP ngày 3-4-2023 của Chính phủ phê duyệt Chiến lược khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên, bảo vệ môi trường biển và hải đảo đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050”, UBND TP Đà Nẵng xác định mục tiêu tổng quát thời kỳ đến năm 2030 là “hướng tới mục tiêu xây dựng TP Đà Nẵng trở thành một trung tâm kinh tế biển lớn của cả nước” và tầm nhìn đến năm 2050 là “đưa Đà Nẵng trở thành đô thị biển quốc tế trên nền tảng tăng trưởng xanh, đa dạng sinh học biển được bảo tồn, môi trường biển và các hải đảo trong lành, xã hội hài hòa với thiên nhiên”.

TP Đà Nẵng xác định phát triển bền vững các ngành kinh tế biển theo thứ tự ưu tiên: Du lịch và dịch vụ biển; kinh tế hàng hải; khai thác hải sản; năng lượng tái tạo và các ngành kinh tế biển mới; công nghiệp ven biển; khai thác các tài nguyên, khoáng sản biển khác. Đóng góp của các ngành kinh tế thuần biển vào tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) của TP Đà Nẵng đạt 10% vào năm 2025 và 15% vào năm 2030.

Để thực hiện các mục tiêu trên, PGS, TS Bùi Tất Thắng, nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược phát triển, đề xuất: Trên cơ sở quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch tổng thể khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên vùng bờ vừa được Quốc hội thông qua (Nghị quyết số 139/2024/QH15) và Thủ tướng Chính phủ phê duyệt (Quyết định số 1117/QĐ-TTg ngày 7-10-2024), TP Đà Nẵng cần khẩn trương thực hiện phân vùng và xác định rõ chức năng từng khu vực không gian biển của thành phố làm cơ sở cho việc quản lý các vùng biển (các vùng cần bảo tồn, các vùng khai thác có điều kiện và các vùng khuyến khích khai thác phát triển). Đồng thời phân định rõ các nguyên tắc xử lý khi xảy ra tranh chấp tài nguyên phát triển giữa các ngành/lĩnh vực trên cùng một địa bàn. Sớm triển khai công tác điều tra cơ bản các nguồn tài nguyên và hệ sinh thái liên quan đến biển và hải đảo để có cơ sở định hướng bảo tồn, khai thác một cách khoa học, bền vững.

Du lịch và dịch vụ biển có vai trò quan trọng hàng đầu trong phát triển các ngành kinh tế biển, tạo nên thương hiệu Đà Nẵng. Chủ tịch Hiệp hội Du lịch TP Đà Nẵng Cao Trí Dũng kiến nghị: Thành phố cần tiếp tục phát triển và hoàn thiện các nhóm sản phẩm trụ cột như: Du lịch biển cao cấp, du lịch văn hóa-lịch sử gắn với văn hóa bản địa, du lịch MICE, du lịch đô thị và du lịch sinh thái. Nâng cao nhận thức của các cấp, ngành, cộng đồng doanh nghiệp và người dân về văn minh du lịch, bảo đảm chuyên nghiệp, uy tín. Đẩy nhanh các dự án chống ô nhiễm bãi biển, bãi tắm; khuyến khích chuyển đổi sang các loại phương tiện giảm xả thải theo hướng Net Zero, hình thành hệ sinh thái xanh trong tất cả hoạt động của thành phố.

Nằm ở vị trí có vai trò kết nối giữa các địa phương có biển trong khu vực miền Trung, để khai thác nguồn lực, phát triển thành phố từ kinh tế biển, trong đó trọng tâm là ngành kinh tế hàng hải, Đà Nẵng cần tập trung hoàn thiện cơ sở hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội hiện đại theo mô hình đô thị thông minh, đột phá là hạ tầng giao thông kết nối trong nước, quốc tế và hạ tầng chuyển đổi số, phát triển mạnh mẽ công nghệ thông tin, công nghiệp công nghệ cao. Cùng với sử dụng hiệu quả cảng Tiên Sa, đẩy nhanh xây dựng cảng Liên Chiểu theo hướng hiện đại, thành phố cần nâng cao năng lực dịch vụ vận tải biển theo mô hình cảng xanh, thông minh. Cùng với đó, TP Đà Nẵng cần nhanh chóng nâng cao hơn nữa chất lượng hoạt động dịch vụ hậu cần nghề cá; đẩy mạnh đào tạo, thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, các nguồn vốn đầu tư phục vụ phát triển các ngành nghề kinh tế biển...

Bài và ảnh: NGUYỄN VĂN CHUNG