VBĐVN.vn - Với lợi thế chiều dài bờ biển trên 134km và có nhiều đầm phá, hệ thống vịnh, cảng…, Bình Định giàu tiềm năng để phát triển nghề nuôi trồng thủy sản (NTTS) trên biển. Tuy nhiên đến nay nghề nuôi biển của tỉnh vẫn còn nhiều hạn chế, cần giải pháp tháo gỡ để phát triển bền vững.

Giàu tiềm năng, lợi thế

Theo Sở NN&PTNT Bình Định, kinh tế thủy sản có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế của tỉnh. Giá trị sản xuất thủy sản năm 2022 của tỉnh đạt 19.319,65 tỷ đồng, chiếm 36,8% giá trị sản xuất nông lâm thủy sản toàn tỉnh. Tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất của ngành thủy sản bình quân 5 năm giai đoạn 2018 - 2022 là 3,92%/năm. Kim ngach xuất khẩu thủy sản năm 2022 đạt 166 triệu USD, tăng 79,6% so với cùng kỳ năm 2021.

Về NTTS, diện tích toàn tỉnh khoảng 3.484 ha, trong đó NTTS nước lợ 2.184 ha; NTTS nước ngọt khoảng 1.300 ha; NTTS nước mặn, chủ yếu là nuôi lồng, bè trên biển, bao gồm ương nâng cấp và nuôi thương phẩm tôm hùm lồng, nuôi thương phẩm cá lồng biển với tổng thể tích khoảng 56.970 m3. Sản lượng NTTS bình quân giai đoạn 2018 - 2022 đạt 11.800 tấn/năm; sản lượng năm 2022 đạt 13.183 tấn, tăng 1,5% so với cùng kỳ.

Toàn tỉnh Bình Định có 60 ha nuôi lồng bè, tập trung vùng biển gần bờ. Các đối tượng nuôi chính gồm tôm hùm, cá bớp/cá giò, cá mú, mực lá… Năm 2022, có 2.965 lồng nuôi với 56.970 m3; sản lượng đạt 217 tấn.

Nghề nuôi lồng - bè biển trong những năm gần đây cũng đã gặt hái được những kết quả tích cực như: Lợi nhuận dao động 35 - 50 triệu đồng/100 m3 lồng; giải quyết công ăn việc làm, ổn định thu nhập và đảm bảo cuộc sống cho gần 500 hộ gia đình sinh sống ven biển, ven đảo; thúc đẩy phát triển các hoạt động sản xuất hỗ trợ khác như sản xuất giống, thức ăn, cơ sở dịch vụ thủy sản…; cung cấp thực phẩm tươi sống cho thị trường trong và ngoài tỉnh; góp phần giảm áp lực cho khai thác nguồn lợi thủy sản tự nhiên.

Hướng đến nuôi công nghiệp

Tuy nhiên, nghề nuôi biển của Bình Định cũng còn nhiều “điểm nghẽn”. Đặc điểm vùng biển của Bình Định là vùng biển hở, bị ảnh hưởng trực tiếp của gió bão nhưng nuôi biển tại đây lại chưa được doanh nghiệp quan tâm đầu tư phát triển lồng nuôi HDPE.

Khó khăn nữa là hiện nay người nuôi đang sử dụng hầu hết thức ăn tươi sống để nuôi cá biển, mật độ nuôi tại các vùng nuôi chưa đảm bảo dẫn đến môi trường nuôi bị ô nhiễm; xảy ra dịch bệnh; chi phí thức ăn, con giống và vật tư, thiết bị phục vụ nuôi lồng bè trên biên luôn biến động và tăng cao.

Ngoài ra, các hộ nuôi biển quy mô nhỏ lẻ và chưa thực hiện đăng ký/cấp giấy xác nhận đăng ký NTTS lồng bè theo quy định. Điều kiện cơ sở hạ tầng còn nhiều hạn chế, trình độ kỹ thuật sản xuất của người nuôi biển chưa đáp ứng nhu cầu. Hoạt động nuôi biển ven bờ bị ảnh hưởng lớn bởi các hoạt động phát triển du lịch…

Bình Định đặt mục tiêu phát triển bền vững kinh tế biển trên nền tảng tăng trưởng xanh, bảo tồn đa dạng sinh học, các hệ sinh thái biển; phát huy tiềm năng, lợi thế của biển, tạo động lực phát triển kinh tế của biển. Trong đó, đến năm 2030 sản lượng NTTS (lợ và mặn) đạt 23.000 tấn/năm; Phát triển NTTS dựa trên công nghệ cao, chuyển từ số lượng sang chất lượng, hiện đại hóa lĩnh vực NTTS.

Theo đó, tỉnh cũng đề ra 3 nhiệm vụ chính cần thực hiện, cụ thể: (1) Chuyển từ NTTS truyền thống sang công nghiệp, ứng dụng công nghệ cao; ứng dụng khoa học, công nghệ tiên tiến, tạo ra các sản phẩm có chất lượng, giá trị kinh tế cao, đáp ứng nhu cầu thị trường; hiện đại hóa công tác quản lý nghề nuôi biển; phát triển nuôi biển ứng dụng công nghệ cao với các đối tượng nuôi tôm hùm, cá biển. (2) Phát triển mô hình nuôi biển cộng đồng, mô hình đồng quản lý nuôi biển bền vững găn với bảo vệ môi trường, đa dạng sinh học; tổ chức sản xuất nuôi biển xa kết hợp với bảo vệ an ninh, chủ quyền biển đảo. (3) Thiết lập và kiện toàn hệ thống quan trắc, cảnh báo môi trường và phòng chống dịch bệnh chủ động cho những vùng NTTS tập trung.

Để đạt được mục tiêu, cần nhiều giải pháp tháo gỡ khó khăn, theo đó, Bình Định sẽ rà soát đề xuất các vùng biển phù hợp cho phát triển NTTS trên biển của tỉnh vào Quy hoạch không gian biển quốc gia; Quy hoạch tổng thể khai thác sử dụng bền vững tài nguyên vùng bờ. Tích hợp quy hoạch nuôi biển vào Quy hoạch tỉnh Bình Định thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn năm 2050, cụ thể đến năm 2030 nuôi cá lồng bè trên biển đạt 80.000 m3 phát triển tập trung ở vùng biển TP. Quy Nhơn và huyện Phù Mỹ.

Ông Trần Văn Phúc, Giám đốc Sở NN&PTNT Bình Định cho biết “Tới đây, tỉnh sẽ tổ chức sản xuất nuôi biển xa kết hợp với bảo vệ an ninh, chủ quyền biển đảo. Chuyển đổi từ thức ăn tươi sống sang thức ăn công nghiệp phù hợp với đối tượng nuôi, nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất, giảm thiểu gây ô nhiễm môi trường, phát sinh dịch bệnh. Tỉnh cũng sẽ kêu gọi các nhà đầu tư trong và ngoài nước có tiềm lực và công nghệ hiện đại đầu tư phát triển nuôi biển hở ứng dụng công nghệ cao tại tại Bình Định”.

Bình Định cũng kiến nghị hỗ trợ kêu gọi các nhà đầu tư trong và ngoài nước có tiềm lực và công nghệ hiện đại đầu tư phát triển nuôi biển hở ứng dụng công nghệ cao tại tỉnh. Hỗ trợ nghiên cứu, ứng dụng và phát triển các công nghệ mới vào nuôi biển. Trước mắt, đề nghị Trung tâm Khuyến nông Quốc gia - Bộ NN&PTNT hỗ trợ cho tỉnh mô hình trình diễn nuôi cá biển bằng vật liệu mới HDPE để nâng cao hiệu quả kinh tế, an toàn trong vụ nuôi. Sớm ban hành Nghị định về một số chính sách phát triển thủy sản (thay thế Nghị định số 67/2014/NĐ-CP ngày 7-7-2014 của Chính phủ về một số chính sách phát triên thủy sản.

HẢI ĐĂNG (tongcucthuysan.gov.vn)