Ngày 14/11, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì hội nghị cấp cao kỷ niệm 45 năm quan hệ ASEAN - New Zealand và hội nghị cấp cao ASEAN - Australia lần thứ 2.

Lãnh đạo cấp cao các nước ASEAN, Thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern, Thủ tướng Australia Scott Morrison và Tổng Thư ký ASEAN tham dự các hội nghị.

New Zealand góp 1 triệu USD giúp ASEAN chống Covid-19

Tại hội nghị cấp cao ASEAN - New Zealand, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao ý nghĩa kỷ niệm 45 năm thiết lập quan hệ đối tác và 5 năm hình thành Đối tác chiến lược; nhấn mạnh phát huy nền tảng hợp tác giữa ASEAN và New Zealand.

Thủ tướng mong muốn tại hội nghị này, hai bên sẽ thống nhất những định hướng quan trọng thúc đẩy quan hệ Đối tác chiến lược ASEAN - New Zealand tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong những thập kỷ tiếp theo.

Quan ngại về hành động đi ngược luật pháp quốc tế trên Biển Đông

Thủ tướng Jacinda Ardern khẳng định ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN trong cấu trúc khu vực, tiếp tục hỗ trợ ASEAN xây dựng cộng đồng, khẳng định sẽ phối hợp chặt chẽ với ASEAN trong ngăn chặn và đẩy lùi đại dịch Covid-19.

New Zealand công bố đóng góp 1 triệu USD cho Quỹ ASEAN ứng phó Covid-19, dành 12 triệu USD hỗ trợ cho nỗ lực ứng phó dịch bệnh trong khu vực, hỗ trợ 10 triệu USD cho nông nghiệp thông minh, thích ứng với biến đổi khí hậu và 5 triệu USD cho hoạt động của Uỷ hội Mekong.

Thủ tướng New Zealand mong đợi ký kết Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP), coi đây là dấu mốc quan trọng trong năm 2020.

Hai bên bày tỏ quan ngại sâu sắc về những tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19 tới đời sống người dân và các nền kinh tế.

Hai bên nhất trí từng bước tái mở cửa thị trường, thuận lợi hoá thương mại, khắc phục đứt gãy chuỗi cung ứng và gia tăng giá trị kinh tế-thương mại. Trên cơ sở đó, các bên cho rằng cần hướng tới nâng cấp Hiệp định thương mại tự do ASEAN - Australia - New Zealand, bổ trợ cho Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).

Trao đổi về tình hình quốc tế và khu vực, các lãnh đạo khẳng định các quốc gia cần chung tay đóng góp để duy trì môi trường hòa bình, ổn định ở khu vực và thế giới. Nhấn mạnh vùng biển Thái Bình Dương rộng lớn gắn chặt với không gian an ninh và phát triển của các quốc gia ASEAN và New Zealand.

Các nhà lãnh đạo bày tỏ quan ngại rằng tại Biển Đông vẫn tiềm ẩn các nguy cơ đe dọa hòa bình, an ninh và ổn định và những hành động đi ngược lại luật pháp quốc tế, gây bất ổn, làm phức tạp tình hình và gây quan ngại cho các quốc gia trong khu vực.

Các nhà lãnh đạo nhấn mạnh tầm quan trọng của đối thoại, xây dựng lòng tin, thượng tôn pháp luật, không quân sự hoá, kiềm chế, không có hành động làm phức tạp tình hình, giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS 1982), coi đây là cơ sở pháp lý cho mọi hoạt động trên biển.

ASEAN hoan nghênh New Zealand đóng góp tích cực cho duy trì hòa bình, ổn định an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông, mong muốn New Zealand ủng hộ các nỗ lực đề cao luật pháp quốc tế, hình thành và chia sẻ các chuẩn mực ứng xử, thực hiện nghiêm túc Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và xây dựng Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định rõ quan điểm của Việt Nam phù hợp với lập trường nguyên tắc của ASEAN về Biển Đông đã được khẳng định tại các hội nghị của ASEAN, nhằm xây dựng Biển Đông thành vùng biển của hòa bình, ổn định và hợp tác.

Hoan nghênh hỗ trợ của Australia về chống dịch

Tại hội nghị cấp cao ASEAN - Australia, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao quan hệ đối tác chiến lược, được thiết lập từ năm 1974, đến nay, Australia đã trở thành đối tác lâu năm nhất của ASEAN.

Thủ tướng hoan nghênh chính sách nhất quán của Australia gắn bó lâu dài với khu vực, ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN và tham gia tích cực trong các cơ chế đối thoại và hợp tác do ASEAN chủ trì, cùng thúc đẩy hòa bình, ổn định và thịnh vượng ở khu vực.

Thủ tướng hoan nghênh Australia đã cam kết đóng góp 1 triệu đôla Australia cho Quỹ ASEAN ứng phó với Covid-19 và dành gói hỗ trợ 60 triệu đôla Australia giúp hội nhập kinh tế khu vực.

Thủ tướng Australia hoan nghênh ASEAN, với tinh thần “gắn kết và chủ động thích ứng”, giữ vững đoàn kết, tự cường trước thách thức, khó khăn. Thủ tướng Australia khẳng định coi trọng vai trò trung tâm của ASEAN và ủng hộ hợp tác cụ thể với ASEAN.

Thủ tướng Australia nhấn mạnh Australia cam kết hỗ trợ 21 triệu đô la Australia cho Trung tâm khu vực ASEAN về các tình huống y tế khẩn cấp và dịch bệnh mới nổi, và 70 triệu đô la Australia hỗ trợ nâng cao khả năng tự cường của các nước ở khu vực Đông Nam Á trong các lĩnh vực ưu tiên như hợp tác biển, kết nối và hợp tác kinh tế.

Thủ tướng Australia chỉ ra Australia cam kết hỗ trợ 230 triệu đô la Australia cho hợp tác Mekong trong các lĩnh vực như môi trường, hạ tầng, công nghệ và học bổng, coi đây là nền tảng đóng góp xây dựng một ASEAN vững mạnh.

Các lãnh đạo ASEAN hoan nghênh Chính phủ Australia dành các khoản hỗ trợ kịp thời giúp ASEAN đảm bảo an ninh y tế cũng như tăng cường hội nhập kinh tế và phục hồi, tập trung tăng cường kết nối, phát triển cơ sở hạ tầng và hỗ trợ nâng cao năng lực dự phòng ứng phó dịch bệnh.

Tiêu biểu như 500 triệu đô-la Australia giúp khu vực Đông Nam Á và Thái Bình Dương tiếp cận vaccine chống Covid-19 và hỗ trợ khu vực tăng cường hội nhập kinh tế và phục hồi, trong đó có 46 triệu đô-la Australia giúp triển khai Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP).

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc hoan nghênh Australia ủng hộ nỗ lực của ASEAN trong định hình cấu trúc khu vực rộng mở, minh bạch, bao trùm và dựa trên luật lệ.

Thủ tướng đánh giá cao Australia dành các khoản hỗ trợ kịp thời giúp các nước khu vực đảm bảo an ninh y tế, và đề nghị các cơ quan liên quan của hai bên phối hợp triển khai hiệu quả các chương trình hỗ trợ này.

Thủ tướng đánh giá cao sự gia tăng hỗ trợ của Australia cho phát triển tiểu vùng Mekong và kỳ vọng Australia tiếp tục ủng hộ và hỗ trợ các nỗ lực của ASEAN thúc đẩy phát triển tiểu vùng gắn với tiến trình phát triển chung của ASEAN, đảm bảo phát triển đồng đều, bền vững trong khu vực.

Thủ tướng mong muốn Australia tiếp tục triển khai các các hoạt động hợp tác thiết thực từ Gói các sáng kiến về hợp tác biển ASEAN - Australia, tập trung vào các ưu tiên về nâng cao năng lực chấp pháp trên biển, nâng cao nhận thức về biển và luật pháp trên biển.