Trên các đảo và điểm đảo thuộc quần đảo Trường Sa hiện có 9 ngọn hải đăng đang hoạt động, bao gồm các đảo: Sơn Ca, Nam Yết, Sinh Tồn, Đá Lát, Đá Tây, An Bang, Song Tử Tây, Tiên Nữ và Trường Sa. Những ngọn hải đăng hằng đêm luôn luôn tỏa ánh sáng hỗ trợ, định hướng cho tàu thuyền qua lại trong khu vực. Mỗi ngọn hải đăng ở Trường Sa vừa là vật dẫn đường cho tàu thuyền hoạt động trong đêm tối giữa đại dương bao la, vừa mang sứ mệnh như một cột mốc khẳng định chủ quyền của Việt Nam trên Biển Đông.

Ánh sáng hải đăng khẳng định chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc

Được ví như “những cột mốc chủ quyền”, Trạm Hải đăng đảo Song Tử Tây có chiều cao đủ để từ khoảng cách 17 hải lý, tàu thuyền đã có thể nhìn thấy ánh đèn chớp sáng với chu kỳ 15 giây.

Là người có thâm niên trong nghề, anh Nguyễn Ngọc Tuấn (Trạm Hải đăng Song Tử Tây) chia sẻ: "Tôi luôn tự hào được công tác tại Trạm Hải đăng. Những ánh sáng của đèn trong đêm như thôi thúc tôi tiếp tục nỗ lực, rèn luyện, cống hiến phục vụ, hỗ trợ đảm bảo an toàn tàu thuyền trên biển, giúp ngư dân vươn khơi, bám biển, góp phần khẳng định chủ quyền, bảo vệ từng tấc đất, vùng biển thiêng liêng của Tổ quốc.

Theo Trung tá Nguyễn Xuân Trường, Phó Chỉ huy trưởng, Tham mưu trưởng đảo Song Tử Tây, ngọn hải đăng trên đảo đã hỗ trợ đắc lực cho hoạt động của các tàu trên biển đảm bảo an toàn, góp phần hiện đại hóa giao thông đường biển và khẳng định chủ quyền biển, đảo Việt Nam. Ngoài ra còn tích cực giúp cho việc cứu hộ, cứu nạn trên biển được thuận lợi, nhanh chóng, kịp thời.

Trạm Hải đăng trên đảo Sơn Ca hiện do Công ty Bảo đảm an toàn Hàng hải Biển Đông và Hải đảo thuộc Tổng Công ty Bảo đảm an toàn Hàng hải Miền Nam quản lý vận hành. Hải đăng Sơn Ca cao 28m, chu kỳ chớp sáng 10 giây, tầm hiệu lực 15 hải lý. Ban ngày, vào những lúc thời tiết tốt, từ cách xa hàng chục hải lý tàu thuyền hoạt động trên biển đã có thể nhìn thấy ngọn hải đăng này.

Trạm trưởng Trạm Hải đăng đảo Sơn Ca Trần Văn Chiến cho biết: “Hải đăng hoạt động từ 17 giờ 30 phút ngày hôm trước đến 5 giờ 30 phút sáng hôm sau. Ngày nào có dông gió, sương mù, thời tiết xấu thì phải mở đèn sớm hơn và tắt muộn hơn. Khi gặp sự cố, đèn chính bị hỏng, thì đèn phụ được bật lên để thay thế và ngay lập tức phải khắc phục sự cố đèn chính. Trong bất luận điều kiện nào hải đăng cũng không được tắt. Bởi Hải đăng đảo Sơn Ca không chỉ làm mốc chỉ dẫn cho tàu thuyền hoạt động trong khu vực mà còn là ánh sáng của chủ quyền quốc gia trên biển”.

Chúng tôi được biết, bộ phận phát sáng trong ngọn hải đăng hiện nay được vận hành bằng nguồn điện năng lượng mặt trời và tự động bật tắt khi trời tối. Nhưng các cán bộ của trạm vẫn luôn phải dự phòng máy phát điện để bảo đảm cho hải đăng vận hành bình thường trong mọi điều kiện, nhất là khi có mưa, bão kéo dài. Ở ngoài đảo, hơi muối mặn và gió biển dễ làm hư hỏng máy móc và các trang thiết bị kỹ thuật nên cán bộ, công nhân viên ngày nào cũng phải thực hiện công tác kiểm tra, bảo quản, bảo dưỡng thật kỹ càng các trang thiết bị trên trạm.

Sự hy sinh thầm lặng của những người gác đèn

Hải đăng không bao giờ được phép tắt sáng - đó là “mệnh lệnh trái tim” của các cán bộ, nhân viên các trạm và những chiến sĩ hải quân nơi biển đảo Tổ quốc.

Trạm trưởng Trạm Hải đăng đảo Sinh Tồn Bùi Văn Sơn, người đã có hơn 20 năm tuổi nghề và hơn 10 năm gắn bó với các trạm hải đăng trên huyện đảo Trường Sa, tỉnh Khánh Hòa bày tỏ: "Nhiều năm công tác tại các Trạm Hải đăng trên huyện đảo Trường Sa cũng thành quen. Khó khăn, vất vả thì không kể hết được nhưng nếu không yêu nghề, không yêu biển, đảo thì không thể hoàn thành được nhiệm vụ. Công việc và điều kiện sinh hoạt giữa trùng khơi còn nhiều vất vả, song với tình yêu và mong muốn góp phần bảo vệ vững chắc vùng trời, vùng biển của Tổ quốc, chúng tôi luôn nỗ lực hoàn thành tốt nhiệm vụ mà đất liền đã tin tưởng giao phó".

Chúng tôi được biết, do đảo ở xa đất liền, nên lương thực hàng ngày của các cán bộ, nhân viên trong trạm luôn được tính toán kỹ lưỡng, phục vụ tốt nhất việc ăn uống của anh em. Trạm Hải đăng đảo Sinh Tồn là một tập thể đoàn kết, luôn chia sẻ, giúp đỡ, đùm bọc nhau trong cuộc sống. Cán bộ, công nhân viên Trạm Hải đăng đảo Sinh Tồn đã làm tốt công tác phối hợp, xây dựng tốt mối quan hệ với các lực lượng trên đảo, góp phần tích cực vào việc tăng cường năng lực bảo vệ chủ quyền biển đảo, chủ động, không bị bất ngờ trong mọi tình huống, góp phần không ngừng củng cố, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân trên biển.

Theo anh Sơn, do hoạt động trong môi trường đặc thù nên thời gian công tác của cán bộ, công nhân viên dao động từ 6 đến 9 tháng trên đảo. Để trạm hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao thì Trạm trưởng phải thường xuyên làm tốt công tác giáo dục, định hướng tư tưởng, xây dựng tinh thần đoàn kết, gắn bó, tình yêu biển, đảo cho cán bộ, nhân viên trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. Đội ngũ cán bộ, công nhân viên trong trạm phải thường xuyên tự học tập, tích lũy kinh nghiệm, nâng cao trình độ tay nghề đủ khả năng hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao.

Gặp anh Vũ Đức Nhâm, nhân viên Trạm Hải đăng đảo Sơn Ca, anh bộc bạch: "Với đặc thù là thường xuyên bị nhiễm nước biển mặn, nên hằng ngày, nhân viên phải vệ sinh đèn chính, đèn phụ, bên trong, bên ngoài lồng kính… đồng thời kiểm tra hệ thống máy móc, ắc-quy, máy phát để chống gỉ cho các bộ phận của ngọn hải đăng, đảm bảo đèn không bao giờ tắt".

Khi trao đổi với chúng tôi, Trung tá Nguyễn Như Tuyến, Chính trị viên đảo Sơn Ca khẳng định: "Cán bộ, công nhân viên Trạm Hải đăng đảo Sơn Ca luôn tích cực tham gia thực hiện nhiệm vụ huấn luyện, luyện tập các phương án bảo vệ đảo, góp phần tăng cường sức chiến đấu cho đảo khi có tình huống xảy ra. Ngoài giờ làm việc, các anh đã phối hợp chặt chẽ với cán bộ, chiến sĩ trên đảo, tích cực tham gia các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao, xây dựng cảnh quan môi trường do đảo tổ chức. Cán bộ, công nhân viên Trạm Hải đăng và cán bộ, chiến sĩ trên đảo luôn đoàn kết, thống nhất, khắc phục khó khăn để cùng nhau hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

Những ngày công tác ở quần đảo Trường Sa chúng tôi đã thấy, công việc của những người gác đèn biển tuy bình dị nhưng đó chính là sự hy sinh lớn lao mà thầm lặng của cán bộ, công nhân viên các Trạm Hải đăng. Giữa ngàn khơi sóng vỗ, họ vẫn ngày đêm âm thầm bám biển, cống hiến tuổi thanh xuân để những ngọn hải đăng của Tổ quốc không bao giờ tắt./.