Đẩy mạnh xây dựng chính quy, quản lý rèn luyện kỷ luật là yêu cầu tất yếu khách quan trong quá trình xây dựng Lực lượng Cảnh sát biển “Cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại và có tính chuyên nghiệp cao”, là nhân tố quan trọng để nâng cao khả năng SSCĐ và sức chiến đấu của Lực lượng. Đây vừa là nhiệm vụ mang tính cấp thiết trong giai đoạn hiện nay, nhưng đồng thời cũng là nhiệm vụ thường xuyên, lâu dài gắn liền với quá trình xây dựng và phát triển Lực lượng, đòi hỏi phải thực hiện một cách liên tục, kiên quyết và kiên trì.

Bộ Tư lệnh (BTL) Vùng Cảnh sát biển 1 thực hiện chức năng quản lý về an ninh, trật tự, an toàn và bảo đảm việc chấp hành pháp luật của Việt Nam và các điều ước quốc tế có liên quan mà nước CHXH chủ nghĩa Việt Nam là thành viên trên vùng biển, thềm lục địa của Việt Nam từ cửa sông Bắc Luân, tỉnh Quảng Ninh đến đảo Cồn Cỏ, tỉnh Quảng Trị, với đặc điểm phạm vi quản lý vùng biển rộng, địa bàn phức tạp, đơn vị đóng quân phân tán, nhiều bộ phận, tàu xuồng hoạt động nhỏ lẻ, độc lập dài ngày trên biển, xa sự quản lý, chỉ huy của BTL Vùng. Bên cạnh đó, mặt trái của nền kinh tế thị trường và sự chống phá quyết liệt của các thế lực thù địch… đã tác động không nhỏ đến nhận thức, tư tưởng của bộ đội.

Trước tình hình mới, nhiệm vụ đòi hỏi ngày càng nặng nề, khẩn trương. Để xây dựng Cảnh sát biển Việt Nam và BTL Vùng Cảnh sát biển 1 “Cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, có tính chuyên nghiệp cao”, Đảng ủy, BTL Vùng Cảnh sát biển 1 luôn coi đẩy mạnh xây dựng nền nếp chính quy, quản lý rèn luyện kỷ luật là một nhiệm vụ trọng tâm, khâu đột phá trong xây dựng Đảng bộ Vùng trong sạch vững mạnh, BTL Vùng vững mạnh toàn diện.
Nhận thức rõ đặc điểm, tình hình, nhiệm vụ, trong những năm qua, Đảng ủy, Thủ trưởng BTL Vùng Cảnh sát biển 1 đã triển khai và có nhiều chủ trương đồng bộ, chỉ đạo triển khai thực hiện một cách quyết liệt, toàn diện, nên công tác xây dựng nền nếp chính quy, quản lý rèn luyện kỷ luật của BTL Vùng đã được đẩy mạnh. Cơ quan đã bám sát vào nghị quyết, chỉ thị, quy định, hướng dẫn của trên và tình hình thực tiễn của đơn vị để cụ thể hóa bằng những hướng dẫn chỉ đạo triển khai thực hiện. Tích cực, chủ động trong đôn đốc, kiểm tra đơn vị, kịp thời chấn chỉnh, uốn nắn những hạn chế, khuyết điểm.
Trong quá trình quán triệt, phổ biến các chỉ thị, qui định, hướng dẫn của trên về xây dựng chính quy, quản lý rèn luyện kỷ luật, đã kết hợp với tuyên truyền, giáo dục truyền thống tốt đẹp của Quân đội, của Lực lượng, của đơn vị. Phương pháp tuyên truyền giáo dục thường xuyên đổi mới, đa dạng về hình thức. Trong đó, tập trung đổi mới phương pháp soạn giáo án, bài giảng, phương pháp giảng dạy (đi sâu vào hỏi - đáp và ứng dụng công nghệ thông tin). Để phù hợp với đặc điểm đơn vị đóng quân phân tán, nhiều đối tượng, BTL Vùng kết hợp chặt chẽ các hình thức học tập trung, xoay vòng, học bù, học vét, tọa đàm trao đổi, tuyên truyền trên hệ thống truyền thanh nội bộ, trên hệ thống pa-nô, khẩu hiệu. Qua đó, góp phần nâng cao nhận thức, ý thức thường trực chấp hành pháp luật, kỷ luật Quân đội, trách nhiệm của mọi tổ chức, lực lượng trong xây dựng nền nếp chính quy, quản lý rèn luyện kỷ luật.

Đảng ủy BTL Vùng luôn coi việc tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy và phát huy vai trò đầu tàu, gương mẫu của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ chủ trì các cấp là khâu then chốt trong xây dựng nền nếp chính quy, rèn luyện kỷ luật. Theo đó, cấp ủy đưa nội dung xây dựng nền nếp chính quy, rèn luyện kỷ luật vào Nghị quyết lãnh đạo; coi đó là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên nằm trong kế hoạch công tác của cán bộ chủ trì đơn vị. Cán bộ, đảng viên thực hiện tốt phương châm: cấp trên làm gương cho cấp dưới, đảng viên gương mẫu trước quần chúng. Định kỳ hằng tháng, quý, cấp ủy, chi bộ, chỉ huy các cấp đánh giá, kiểm điểm, tư phê bình và phê bình, rút kinh nghiệm và có biện pháp khắc phục triệt để tồn tại, yếu kém; đồng thời, phát huy vai trò của Đoàn thanh niên, Hội Phụ nữ vào việc thực hiện nền nếp chính quy, rèn luyện kỷ luật.

Việc duy trì nghiêm các chế độ, xử lý kiên quyết, kịp thời các hiện tượng vi phạm quy định về xây dựng nền nếp chính quy, quản lý rèn luyện kỷ luật được BTL Vùng coi trọng. BTL Vùng yêu cầu các cơ quan, đơn vị thực hiện nghiêm các chế độ, nền nếp ngày, tuần, tháng, như: chế độ công tác của người chỉ huy, chế độ nắm tình hình, báo cáo, xin chỉ thị, chế độ trực chỉ huy, trực ban, trực thông tin, trực tác chiến, các bước của công tác huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu,... nhất là trong giờ nghỉ, ngày nghỉ. Với các lực lượng làm nhiệm vụ độc lập, phân tán, chiến sĩ mới, trước khi đi làm nhiệm vụ, BTL Vùng chú trọng quán triệt, phổ biến nhiệm vụ, kỷ luật dân vận; kết hợp phát huy tinh thần tự giác của cá nhân với tăng cường trách nhiệm quản lý của cán bộ các cấp, giữa đơn vị với gia đình, địa phương, người thân, bạn bè, đồng chí, đồng đội. Đảng ủy BTL Vùng yêu cầu cán bộ phải nắm vững tình hình tư tưởng, chất lượng thực hiện nhiệm vụ của quân nhân thuộc quyền, không để bị động, bất ngờ xảy ra.

Để tạo môi trường, khơi dậy ý thức, trách nhiệm của bộ đội trong xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật, BTL Vùng chú trọng phát huy dân chủ, chăm lo đời sống vật chất, tinh thần cho bộ đội. Bên cạnh thực hiện tốt Quy chế Dân chủ ở cơ sở, BTL Vùng thường xuyên duy trì có chất lượng Ngày Chính trị và văn hóa tinh thần ở cơ quan, đơn vị; thực hiện nền nếp đối thoại dân chủ giữa Thủ trưởng, chỉ huy các cấp với bộ đội; chú trọng nâng cao chất lượng hoạt động của “Hòm thư góp ý”, với mục đích giúp Thủ trưởng BTL Vùng nắm vững thông tin phản ánh của bộ đội về mọi mặt và có biện pháp kịp thời giải quyết những tâm tư, vướng mắc, diễn biến nảy sinh.

Cùng với đó, từ cơ quan Vùng đến các đơn vị đã phát huy nội lực tích cực xây dựng, củng cố doanh trại “chính quy, xanh, sạch, đẹp”, tổ chức các hoạt động văn hóa - văn nghệ, thể dục - thể thao, vui chơi, giải trí lành mạnh trong giờ nghỉ, ngày nghỉ, trong các ngày Lễ, Tết thu hút đông đảo cán bộ, chiến sĩ tham gia. Các hoạt động của đơn vị đi vào nền nếp theo đúng chế độ quy định. Mọi quân nhân, công nhân viên chức quốc phòng thực hiện theo chức trách nhiệm vụ được phân công. Lễ tiết tác phong quân nhân được duy trì và thực hiện nghiêm túc, tạo thành thói quen và xây dựng nét văn hóa quân sự. Các hội nghị, nghi lễ, sinh hoạt, học tập tập trung luôn được chuẩn bị chu đáo và tổ chức theo đúng quy định của Điều lệnh Quân đội. Công tác đối ngoại quốc phòng luôn được Đảng ủy, Thủ trưởng BTL Vùng đặc biệt quan tâm, chỉ đạo sâu sát. Tổ chức tiếp đón các đoàn khách quốc tế đến thăm và làm việc với đơn vị, chủ trì tổ chức các hoạt động tuần tra chung với Cảnh sát biển Trung Quốc 02 lần/năm; lần đầu tiên đưa tàu CSB 8004 đi giao lưu quốc tế tại Hải Khẩu, Hải Nam, Trung Quốc đảm bảo đúng nghi thức ngoại giao; được Thủ trưởng BTL Cảnh sát biển đánh giá cao. Trong thực hiện nhiệm vụ diễn tập Chiến thuật vòng tổng hợp, từng cán bộ, chiến sĩ đều nắm vững nội dung, ý định luyện tập, chức trách, nhiệm vụ của mình, chấp hành nghiêm các quy định bảo đảm an toàn trong huấn luyện, diễn tập; Hệ thống văn bản diễn tập đã cơ bản hoàn thiện, chất lượng năm sau cao hơn năm trước. Toàn BTL Vùng đang tiếp tục tập trung thực hiện mẫu mực về: Gác, trực, chào, lễ tiết tác phong quân nhân, nền nếp chế độ và chức trách nhiệm vụ. Ngoài việc thực hiện các chế độ, chính sách theo quy định, BTL Vùng còn thực hiện công khai, dân chủ trong giải quyết phép, tranh thủ, khám sức khỏe định kỳ cho bộ đội; tạo điều kiện cho cán bộ, chiến sĩ giải quyết hài hòa giữa thực hiện nhiệm vụ và công việc gia đình. Hằng năm, BTL Vùng trích, huy động hàng trăm triệu đồng tu sửa doanh trại, hệ thống biển, bảng, dây, giá, làm vườn hoa, cây cảnh,… tạo cảnh quan môi trường khang trang, sạch đẹp để bộ đội yên tâm gắn bó với đơn vị. Việc xây dựng đơn vị điểm, phát hiện, bồi dưỡng, nhân rộng điển hình tiên tiến, những mô hình, cách làm hay, hiệu quả trong xây dựng nền nếp chính quy, quản lý rèn luyện kỷ luật được BTL Vùng triển khai tích cực.

Công tác quản lý bộ đội được duy trì thường xuyên và có hiệu quả cao, chỉ huy các cấp đã quản lý quân nhân thuộc quyền theo đúng phân cấp. Trong đó công tác quản lý chất lượng quân nhân được chú trọng, quản lý tư tưởng và quản lý các mối quan hệ của quân nhân là trọng điểm. Công tác thông báo tình hình, giáo dục nhận thức và định hướng tư tưởng được tiến hành thường xuyên, đã xây dựng cho mọi quân nhân bản lĩnh chính trị, ý thức tự giác, lòng quyết tâm, xác định tốt chức trách, nhiệm vụ được giao. Chính vì vậy trong năm 2017, toàn BTL Vùng không có trường hợp thoái thác nhiệm vụ, không bị bất ngờ về tư tưởng, tình hình chấp hành kỷ luật có nhiều chuyến biến tích cực, rõ rệt và cơ bản toàn diện.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được cũng còn có mặt chưa thực sự vững chắc. Tình trạng bộ đội mất an toàn trong tham gia giao thông; chấp hành nền nếp, chế độ chưa nghiêm… làm ảnh hưởng không nhỏ đến truyền thống, hình ảnh “Người chiến sĩ Cảnh sát biển” và việc xây dựng BTL Vùng vững mạnh toàn diện. Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng trên là do một số cán bộ chủ trì, cấp ủy, chính trị viên, chưa thực sự đề cao trách nhiệm, chưa chú trọng đúng mức trong lãnh đạo, chỉ đạo công tác này; việc quản lý bộ đội, duy trì kỷ luật còn lỏng lẻo, chủ quan; các chế độ công tác, học tập, sinh hoạt,… chưa thực hiện nghiêm. Vai trò của các tổ chức quần chúng, Hội đồng quân nhân, “Chiến sĩ bảo vệ”, “Chiến sĩ dân vận” chưa được phát huy tốt. Công tác kiểm tra chưa thường xuyên, thiếu sâu sát...
Từ thực tiễn xây dựng chính quy, quản lý rèn luyện kỷ luật ở BTL Vùng Cảnh sát biển 1 trong những năm qua, có thể rút ra một số bài học kinh nghiệm sau:

Một là, nhận thức đầy đủ vị trí, ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác xây dựng nền nếp chính quy, quản lý rèn luyện kỷ luật; tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy, Thủ trưởng BTL Vùng, cấp ủy, chỉ huy các cấp và mọi cán bộ, đảng viên; đặt lên hàng đầu công tác giáo dục chính trị tư tưởng; tuyên truyền, giáo dục, phổ biến pháp luật, kỷ luật; làm cho mọi cán bộ, chiến sĩ nắm được các quy định của pháp luật, kỷ luật; quán triệt sâu sắc các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng Tham mưu, Tổng cục Chính trị, BTL Cảnh sát biển và của BTL Vùng về công tác xây dựng nền nếp chính quy, quản lý rèn luyện kỷ luật. Đồng thời xây dựng kế hoạch tổ chức thực hiện cụ thể, tỉ mỉ tạo cho đơn vị có ý chí quyết tâm, tự giác chấp hành.

Đây là vấn đề hết sức quan trọng, phải được tiến hành thường xuyên, kiên trì, bền bỉ với nhiều hình thức phong phú, hấp dẫn hiệu quả; tránh lạm dụng các biện pháp hành chính, mệnh lệnh, cứng nhắc để mọi quân nhân, nhất là QNCN, CNVCQP, HSQ-CS nắm vững các quy định của pháp luật, kỷ luật Quân đội, quy định của đơn vị và tự giác chấp hành. Không để các vụ việc vi phạm xảy ra do thiếu hiểu biết. Các chỉ thị, nghị quyết, các chủ trương, kế hoạch, nhiệm vụ, nội dung công việc của các cơ quan, đơn vị triển khai phải được quán triệt thấu đáo đến mọi cán bộ, chiến sĩ.

Hai là, quản lý chặt chẽ bộ đội cả về số lượng, chất lượng, sức khỏe. Tập trung vào quản lý chất lượng, đi sâu vào quản lý tình hình chính trị, tư tưởng và các mối quan hệ của quân nhân, không để bị động bất ngờ. Phối hợp chặt chẽ giữa các phòng, ban, đơn vị; giữa đơn vị với gia đình, địa phương để giáo dục, quản lý. Nắm và báo cáo kịp thời, đúng thực chất tình hình chấp hành kỷ luật theo quy định, không né tránh, bao che, giấu giếm khuyết điểm. Một trong những khó khăn của BTL Vùng đó là đơn vị đóng quân trên địa bàn rộng, các tàu thường xuyên hoạt động độc lập, xa đơn vị rất phức tạp trong công tác quản lý; chính vì vậy, đòi hỏi phải thường xuyên sâu sát nắm chắc diễn biến tư tưởng, tâm tư, nguyện vọng của quần chúng, kịp thời giải quyết những vấn đề mới nảy sinh ngay từ cơ sở, không để nảy sinh tư tưởng và vi phạm kỷ luật xảy ra bất ngờ. Đưa nội dung xây dựng nền nếp chính quy, quản lý rèn luyện kỷ luật vào Nghị quyết lãnh đạo thường kỳ; coi đó là nhiệm vụ trọng tâm thường xuyên. Làm tốt công tác dự báo và có các giải pháp đột phá để giải quyết những khâu yếu, mặt yếu; gắn xây dựng chính quy, quản lý rèn luyện kỷ luật với Nghị quyết TW4 (Khóa XI), (Khóa XII) về xây dựng chỉnh đốn Đảng; Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị, Chỉ thị 87 của Thường vụ Quân ủy Trung ương về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ - người chiến sĩ Cảnh sát biển”.

Ba là, bổ sung, hoàn thiện hệ thống các quy chế, quy định, hệ thống bảng biểu; duy trì nghiêm các chế độ, nền nếp như: chế độ giao ban, hội ý; sinh hoạt hằng tuần, tháng; chế độ nắm tình hình, báo cáo; chế độ trực chỉ huy, trực ban, trực canh, canh gác, trực chuyên môn, trực sẵn sàng chiến đấu. Nâng cao chất lượng huấn luyện điều lệnh và chất lượng thực hiện các động tác điều lệnh đội ngũ của mọi quân nhân; ngày chính trị văn hóa tinh thần; thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở. Khen thưởng, kỷ luật nghiêm minh, đúng người, đúng việc.

Bốn là, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, đôn đốc việc thực hiện các quy chế, quy định, nhất là các thời điểm nhạy cảm, ngày nghỉ, giờ nghỉ. Tăng cường kiểm tra bám nắm cơ sở, sâu sát, cụ thể, không buông lỏng, không nể nang, chạy theo thành tích. Nâng cao chất lượng sinh hoạt tự phê bình và phê bình, gắn với khắc phục khâu yếu, mặt yếu; lấy kết quả chấp hành pháp luật, kỷ luật, các quy chế, quy định và bảo đảm an toàn đơn vị là một trong những tiêu chuẩn để bình xét thi đua, khen thưởng, đánh giá, nhận xét, phân loại các tổ chức, mọi cán bộ, đảng viên và quần chúng trong đơn vị hằng năm.

Năm là, phát huy tốt vai trò của các tổ chức quần chúng, nhất là Đoàn thanh niên trong giáo dục hạ sĩ quan, chiến sĩ; tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, tạo nhiều sân chơi lành mạnh, bổ ích và lý thú để đoàn kết, tập hợp giáo dục, rèn luyện thanh niên; xây dựng cho hạ sĩ quan, chiến sĩ có động cơ, thái độ học tập, rèn luyện đúng đắn, quán triệt sâu sắc nhiệm vụ các cấp; chấp hành nghiêm pháp luật, kỷ luật Quân đội và các quy định của đơn vị. Đoàn phải là người bạn đồng hành của thanh niên trên con đường lập thân, lập nghiệp. Biến quá trình rèn luyện thành tự rèn luyện; quá trình giáo dục thành tự giáo dục. Tiếp tục phát huy các mô hình của Đoàn thanh niên đang hoạt động có hiệu quả như: “Chi đoàn không có đoàn viên thanh niên vi phạm kỷ luật”; “Chi đoàn không có khói thuốc lá”; “Ngày Kỹ thuật thanh niên tự quản”; “Thi tuyên truyền viên trẻ”...

Sáu là, cán bộ chủ trì, đảng viên gương mẫu, mô phạm trước quần chúng; là tấm gương sáng để bộ đội học tập và noi theo; luôn quan tâm, đồng cảm, động viên, chia sẻ với cán bộ, chiến sĩ trước những khó khăn, thử thách trong thực hiện chức trách nhiệm vụ cũng như trong cuộc sống thường ngày. Xây dựng môi trường văn hóa trong toàn BTL Vùng trong sạch, lành mạnh để giáo dục cán bộ, chiến sĩ. Luôn luôn học tập nâng cao trình độ mọi mặt để đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Hiện nay, trước yêu cầu ngày càng cao về trình độ tổng hợp, khả năng SSCĐ, công tác quản lý, duy trì thực thi pháp luật của lực lượng, trong đó chất lượng chính trị, ý thức chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội, tác phong làm việc khoa học, chính quy của cán bộ, chiến sĩ phải luôn được đặt lên vị trí hàng đầu. Vì vậy, Đảng ủy, thủ trưởng BTL Vùng Cảnh sát biển 1 sẽ tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng xây dựng chính quy, quản lý rèn luyện kỷ luật bảo đảm cho BTL Vùng hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ, góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc./.