VBĐVN.vn - Xác định hành vi khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) ảnh hưởng trực tiếp đến ngành hải sản và uy tín Việt Nam, Đồn Biên phòng Tây Yên, Bộ đội Biên phòng (BĐBP) Kiên Giang đã quyết liệt chỉ đạo các đội, trạm kiểm soát Biên phòng thực hiện nghiêm quy định, quy trình kiểm tra, kiểm soát tàu cá. Đồng thời, phối hợp với các lực lượng chức năng thường xuyên trao đổi, nắm chắc tình hình hoạt động của phương tiện trên biển, đấu tranh, kiên quyết chống khai thác IUU.

Chủ động phối hợp công tác

Đồn Biên phòng Tây Yên quản lý địa bàn khá rộng gồm 8 xã, phường biên giới biển thuộc 3 huyện, thành phố là Rạch Giá, Châu Thành và An Biên của tỉnh Kiên Giang với chiều dài chính diện đoạn bờ biển hơn 26km. Trên địa bàn đồn quản lý hiện có 461 tàu cá (trong đó có 458 tàu có chiều dài từ 15m trở lên). Ngoài ra, còn nhiều tàu cá ngoài địa bàn và ngoài tỉnh thường xuyên ra vào sông Cái Lớn để vào cảng cá Tắc Cậu (hiện có 2.942 tàu cá Kiên Giang đăng ký tại cảng cá Tắc Cậu và 47 tàu cá ngoài tỉnh thường xuyên hoạt động trên địa bàn).

Thực tế, hiện, một bộ phận ngư dân vì lợi nhuận kinh tế đã bất chấp vi phạm pháp luật, đưa tàu cá ra vùng biển nước ngoài khai thác. Trong khi đó, địa bàn rộng, số lượng tàu cá ra vào cảng cả thuộc địa bàn quản lý lớn, tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp về an ninh trật tự, tạo áp lực rất lớn lên mỗi cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Tây Yên trong thực thi nhiệm vụ. Trong bối cảnh đó, đơn vị này đã và đang nỗ lực từng ngày để giữ vững ổn định địa bàn, ngăn chặn, chống khai thác IUU.

Trao đổi với chúng tôi, Trung tá Bùi Khắc Dương, Đồn trưởng Đồn Biên phòng Tây Yên cho biết: “Chúng tôi chủ động phối hợp với các lực lượng có liên quan như Công an, Hải quân, Cảnh sát Biển, Kiểm ngư, Hải đoàn Biên phòng 28... nắm bắt tình hình, trao đổi các thông tin liên quan đến an ninh trật tự trên biển và tổ chức tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật cho ngư dân. Trong đó, chúng tôi tập trung tuyên truyền bằng nhiều hình thức để bà con ngư dân nắm các quy định của pháp luật về khai thác hải sản. Qua đó, nâng cao hiểu biết pháp luật tiến tới thay đổi hành vi, chấm dứt khai thác IUU. Trong thời gian qua, đơn vị đã tuyên truyền cho 9.039 lượt chủ tàu hoặc thuyền trưởng viết cam kết chấp hành nghiêm các quy định của pháp luật khi ra vào hoạt động trên biển; phát 3.000 tờ rơi tuyên truyền các quy định về phòng, chống khai thác IUU”.

Theo số liệu thống kê, trong năm 2022 và 2 tháng đầu năm 2023, có hơn 9.000 tàu/hơn 63.000 lượt thuyền viên được Đồn Biên phòng Tây Yên làm thủ tục xuất bến và hơn 7.500 lượt tàu/hơn 53.000 lượt thuyền viên nhập bến. Đơn vị đã lập 8.948 biên bản kiểm tra tàu cá xuất, nhập bến theo mẫu (đạt 100% đối với tàu cá từ 15m trở lên). Đối với các phương tiện xuất nhập bến, Đồn Biên phòng Tây Yên kiểm tra chặt chẽ thiết bị giám sát hành trình (GSHT); các giấy tờ, sổ sách, chứng chỉ chuyên môn theo quy định của pháp luật..., kiên quyết không cho tàu xuất bến khi không đảm bảo các thủ tục theo quy định.

Qua công tác kiểm tra, kiểm soát, đơn vị đã phát hiện 10 tàu cá có hành vi tự ý tháo gỡ thiết bị GSHT; không duy trì hoặc vô hiệu hóa thiết bị GSHT trong quá trình hoạt động trên biển; 9 thuyền trưởng, máy trưởng không có văn bằng, chứng chỉ theo quy định; 1 tàu cá có giấy phép khai thác thủy sản hết hạn; 3 tàu có giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật tàu cá hết hạn hoặc sử dụng giấy phép tàu khác; 1 tàu không có sổ danh bạ thuyền viên; 2 tàu cá không chấp hành hiệu lệnh kiểm tra, kiểm soát của đơn vị có thẩm quyền...

Kiên quyết xử phạt tàu cá vi phạm pháp luật

Từ tháng 12-2021, Đồn Biên phòng Tây Yên được cấp tài khoản theo dõi hệ thống tàu cá của Tổng cục Thủy sản. Từ đó đến nay, tất cả các tàu cá từ 15m trở lên xuất bến điều được kiểm tra tín hiệu kết nối đảm bảo.

Thực thi pháp luật, Trạm Kiểm soát Biên phòng Kênh Dài, Đồn Biên phòng Tây Yên đã lập biên bản 125 tàu cá mất tín hiệu kết nối trên biển trên 10 ngày. Trong số đó, Chi cục Thủy sản (Chi cục Kiểm ngư) đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính 74 tàu với tổng số tiền hơn 1,7 tỷ đồng về các hành vi tháo gỡ thiết bị GSHT mà không có sự giám sát của đơn vị cung cấp, không duy trì hoặc vô hiệu hóa hoạt động của thiết bị GSHT, không thực hiện các quy định trong trường hợp thiết bị GSHT bị hư hỏng.

Kiên quyết đấu tranh với các hành vi khai thác IUU, trong năm 2022 và 2 tháng đầu năm 2023, Đồn Biên phòng Tây Yên đã lập hồ sơ vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản với 14 vụ/17 phương tiện/21 đối tượng. So với năm 2021, giảm 7 vụ/14 đối tượng. Tuy nhiên, Trung tá Bùi Khắc Dương cho biết, công tác chống khai thác IUU hiện vẫn còn khó khăn nhất định.

Cụ thể, công tác điều tra, xác minh tàu cá vi phạm vùng biển nước ngoài từ thông tin của cấp trên hoặc các lực lượng khác thông báo còn gặp nhiều khó khăn do một số chủ tàu bán tàu nhưng không làm thủ tục chuyển nhượng chủ sở hữu và hiện nay cũng không còn cư trú ở địa phương… nên khi cần liên hệ không tìm được. Trong khi đó, lực lượng của đơn vị còn mỏng so với yêu cầu nhiệm vụ, đặc biệt là lực lượng cán bộ làm công tác tuyên truyền và nghiệp vụ. Phương tiện, công cụ hỗ trợ phục vụ công tác tuần tra trên biển chưa được trang bị đầy đủ, nhất là phương tiện phục vụ cho trinh sát kỹ thuật để thu thập, củng cố chứng cứ.

Thực tế, hiện nay, các trạm kiểm soát Biên phòng làm thủ tục xuất nhập bến và quản lý tàu cá bằng phương pháp thủ công, chưa có phần mềm chuyên dụng nên dễ xảy ra sai sót, gây khó khăn trong việc quản lý, phân tích dữ liệu và không kết nối, chia sẽ dữ liệu được giữa các đơn vị. Vì vậy, Trung tá Bùi Khắc Dương đề xuất cấp trên chỉ đạo cơ quan có thẩm quyền xây dựng phần mềm chuyên dụng phục vụ công tác quản lý tàu cá chung cho các đơn vị để trao đổi, phối hợp hiệu quả trong thực hiện nhiệm vụ.

Bích Nguyên