VBĐVN.vn - Bảo vệ chủ quyền biển đảo là bảo vệ Tổ quốc trên hướng biển. Bảo vệ chủ quyền biển đảo không chỉ là bảo vệ toàn vẹn không gian lãnh thổ biển đảo, lợi ích quốc gia, dân tộc trên biển, mà còn góp phần bảo vệ Đảng, Nhà nước, Nhân dân, chế độ và nền văn hóa biển Việt Nam. Trước những diễn biến phức tạp trên Biển Đông hiện nay, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc nói chung, bảo vệ chủ quyền biển đảo nói riêng càng ngày càng khó khăn và nhiều thách thức.

Biển đảo Việt Nam là một bộ phận cấu thành chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc, là không gian sinh tồn, cửa ngõ giao lưu quốc tế, gắn bó vô cùng hệ trọng với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đây cũng là địa bàn chiến lược về QP -AN, là tuyến phòng thủ hướng Đông và hướng Nam của đất nước, tạo khoảng không gian cần thiết giúp kiểm soát việc tiếp cận lãnh thổ trên đất liền.

Nhận thức đúng vị thế địa chiến lược, địa kinh tế quan trọng của biển đảo; kế thừa truyền thống giữ gìn, bảo vệ chủ quyền biển đảo của cha ông trong lịch sử dựng nước và giữ nước, Đảng, Nhà nước ta đã có nhiều chủ trương, chính sách, biện pháp nhằm khai thác, sử dụng có hiệu quả các nguồn lợi kinh tế biển và huy động tối đa sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc, kết hợp đấu tranh toàn diện trên các lĩnh vực quân sự, kinh tế, chính trị, ngoại giao, pháp lý nhằm bảo vệ chủ quyền biển đảo (CQBĐ) và lợi ích quốc gia trên biển.

Nhìn lại 35 năm thực hiện đường lối đổi mới, dưới sự lãnh đạo của Đảng, vai trò quản lý của Nhà nước, chúng ta đã bảo vệ vững chắc độc lập chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, trong đó có CQBĐ - phần máu thịt thiêng liêng của Tổ quốc. Đặc biệt, tình hình Biển Đông những năm gần đây, trong đó có vùng biển đảo của Việt Nam luôn diễn biến phức tạp, có lúc căng thẳng, nhưng chúng ta vẫn giữ được không khí hòa bình, ổn định để phát triển của đất nước. Tuy liên tục phải chịu tác động của thiên tai bão lũ, dịch bệnh hoành hành và sự chống phá mạnh mẽ của các thế lực thù địch, song nhận thức của toàn xã hội về bảo vệ CQBĐ luôn không ngừng được nâng lên; tinh thần yêu nước thông qua việc "vươn khơi - bám biển", tạo thế trận an ninh nhân dân trên biển tiếp tục được phát huy; sự đồng thuận xã hội được nhân rộng, toàn dân luôn đồng hành cùng chính quyền vượt qua khó khăn; thái độ nhìn nhận về vấn đề “Biển Đông" ổn định, ôn hòa và tích cực hơn,… Chính không khí hòa bình, ổn định và đồng thuận đó đã cho thấy sự đúng đắn trong lựa chọn đường lối, đối sách; sự thành công trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng và Nhà nước; cho thấy sức mạnh tổng hợp của quốc gia, thế và lực của ta trên các vùng biển, đảo đã từng bước tăng lên; “thế trận lòng dân” trên biển đảo đã không ngừng được củng cố.

Cùng với đó, các lực lượng quản lý, bảo vệ biển, đảo cũng được xây dựng, phát triển ngày càng vững mạnh hơn, trong đó lực lượng Hải quân và Cảnh sát biển được ưu tiên đầu tư tiến thẳng lên hiện đại, có sự trưởng thành, lớn mạnh vượt bậc, đủ sức làm nòng cốt trong quản lý, bảo vệ chủ quyền, giữ gìn an ninh, trật tự, an toàn cho các vùng biển đảo và trở thành điểm tựa tin cậy cho nhân dân yên tâm vươn khơi bám biển, phát triển kinh tế.

Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi cơ bản, nhiệm vụ bảo vệ CQBĐ hiện nay đang đối diện với nhiều khó khăn, thách thức. Báo cáo Chính trị của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII trình Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII dự báo: Những năm tới, trên thế giới, tình hình tiếp tục diễn biến nhanh chóng, phức tạp, khó dự báo. Hòa bình, hợp tác và phát triển vẫn là xu thế lớn, song đang đứng trước nhiều trở ngại, khó khăn; cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn; xung đột cục bộ tiếp tục diễn ra dưới nhiều hình thức,… Tranh chấp chủ quyền lãnh thổ, chủ quyền biển, đảo diễn ra căng thẳng, phức tạp, quyết liệt hơn,… Hòa bình, ổn định, tự do, an ninh, an toàn hàng hải, hàng không trên Biển Đông đứng trước thách thức lớn, tiềm ẩn nguy cơ xung đột. Những vấn đề toàn cầu, như: Bảo vệ hòa bình, an ninh con người, thiên tai, dịch bệnh, an ninh xã hội và an ninh phi truyền thống, nhất là an ninh mạng, biến đổi khí hậu, nước biển dâng, ô nhiễm môi trường,… tiếp tục diễn biến phức tạp. Trong nước, bốn nguy cơ mà Đảng ta đã chỉ ra còn tồn tại, có mặt còn gay gắt hơn,… Tham nhũng, lãng phí, quan liêu, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ cũng như mâu thuẫn xã hội còn diễn biến phức tạp. Các thế lực thù địch tiếp tục tăng cường chống phá Đảng, Nhà nước.

Trong bối cảnh tình hình đó, với quan điểm “Kiên quyết, kiên trì bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ, vùng trời, vùng biển; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển” và trên tinh thần kế thừa, đổi mới, bổ sung, phát triển mục tiêu, quan điểm, phương châm, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc của các kỳ Đại hội trước, tại Đại hội toàn quốc lần thứ XIII, Đảng ta tiếp tục xác định:“Phát huy cao nhất sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc, của cả hệ thống chính trị kết hợp với sức mạnh thời đại, tranh thủ tối đa sự đồng tình ủng hộ của cộng đồng quốc tế để bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân, chế độ xã hội chủ nghĩa, nền văn hóa và lợi ích quốc gia - dân tộc”. Quan điểm, mục tiêu trên đã đặt ra nhiều yêu cầu mới trong công cuộc bảo vệ tổ quốc, bảo vệ chủ quyền, đòi hỏi các cấp, các ngành, các lực lượng phải tiếp tục đổi mới tư duy, dự báo chính xác tình hình, chủ động ứng phó với mọi tình huống, triển khai đồng bộ, quyết liệt nhiều chủ trương, biện pháp.

Để quán triệt, triển khai thực hiện hiệu quả quan điểm, phương châm bảo vệ Tổ quốc mà Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ XIII đề ra, bảo vệ vững chắc chủ quyền, giữ vững an ninh, trật tự, an toàn trên mọi vùng biển, đảo của Tổ quốc, cần tập trung thực hiện tốt một số nội dung, biện pháp cơ bản sau:

Một là, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước trong bảo vệ chủ quyền biển đảo. Đây là vấn đề có tính nguyên tắc, là điều kiện quan trọng hàng đầu, bảo đảm cho nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo đạt được thắng lợi.

Bảo vệ Tổ quốc nói chung, CQBĐ nói riêng là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn quân, toàn dân, của cả hệ thống chính trị. Chính vì vậy, để phát huy sức mạnh tổng hợp toàn dân tộc, cần sự lãnh đạo tuyệt đối của Đảng, sự quản lý thống nhất của Nhà nước và sự phân công, phân nhiệm rõ ràng cho từng cấp, từng ngành, từng lực lượng. Các cấp, các ngành, các lực lượng cần tiếp tục quán triệt sâu sắc quan điểm của Đảng, đặc biệt là quan điểm Đại hội XIII về bảo vệ Tổ quốc, bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc.

Để tăng cường sự quản lý nhà nước về quốc phòng, trong đó có nhiệm vụ quản lý về CQBĐ, trước tiên phải tập trung xây dựng cấp ủy, tổ chức đảng trong các đơn vị trực tiếp tham gia bảo vệ CQBĐ trong sạch, vững mạnh, có năng lực lãnh đạo toàn diện và sức chiến đấu cao, thật sự là hạt nhân lãnh đạo trong cơ quan, đơn vị; tăng cường đoàn kết, thống nhất trong lãnh đạo, chỉ huy, thực hiện nghiêm cơ chế kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật Đảng. Chú trọng kiện toàn cơ quan, đội ngũ cán bộ làm công tác thực thi pháp luật trên biển, bổ sung, hoàn thiện và phát huy vai trò của các biện pháp công tác của lực lượng Hải quân, Cảnh sát biển, bộ đội Biên phòng, Kiểm ngư trong bảo vệ chủ quyền, thực thi pháp luật trên biển. Trên cơ sở các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, tiếp tục hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật chặt chẽ, phù hợp với luật pháp và thông lệ quốc tế để bảo vệ CQBĐ. Các cấp bộ, ngành, địa phương tiếp tục xây dựng, hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, tạo hành lang pháp lý đồng bộ, thống nhất trong quản lý, thực thi và bảo vệ CQBĐ.

Hai là, đẩy mạnh công tác tuyên truyền về chủ quyền, an ninh biển đảo, góp phần nâng cao ý thức bảo vệ CQBĐ trong tình hình mới. Tư duy bảo vệ CQBĐ hiện nay đã có bước phát triển mới. Bảo vệ CQBĐ không chỉ được tiến hành bằng sức mạnh quân sự mà phải bằng sức mạnh tổng hợp trên tất cả các mặt trận: Kinh tế, chính trị, quân sự, ngoại giao, văn hóa, với sự đồng thuận, đại đoàn kết toàn dân tộc và sự ủng hộ quốc tế. Theo đó, tuyên truyền về biển đảo chính là một trong những phương thức quan trọng để tạo nên sức mạnh tổng hợp từ sự đồng thuận, đại đoàn kết toàn dân tộc và sự ủng hộ quốc tế.

Để người dân nhận thức đúng về vai trò của biển đảo và công cuộc bảo vệ chủ quyền, giữ gìn an ninh, an toàn biển đảo trong tình hình mới, đòi hỏi công tác tuyên truyền phải chủ động, thống nhất, thiết thực, cụ thể hơn và có tính thuyết phục cao hơn. Thông qua tuyên truyền để giáo dục lòng tự hào và tình yêu đối với biển đảo, nâng cao trách nhiệm, ý thức cộng đồng về bảo vệ chủ quyền, giữ gìn an ninh, an toàn biển đảo. Cần bám sát, nắm chắc đặc điểm tình hình, yêu cầu nhiệm vụ chung của công tác tuyên truyền biển đảo, từ đó xây dựng kế hoạch, triển khai phối hợp chặt chẽ, thống nhất giữa các cấp, các ngành, các lực lượng, các tổ chức trong cả hệ thống chính trị; tích cực, chủ động, kiên trì đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục sâu rộng, có hệ thống, nhằm nâng cao và tạo sự chuyển biến mạnh mẽ nhận thức của các cấp, các ngành và mọi tầng lớp nhân dân về vị trí, vai trò chiến lược của biển đảo.

Trước sự bùng nổ của thời đại thông tin và sự chống phá, xuyên tạc của các thế lực thù địch, công tác tuyên truyền biển đảo bên cạnh yếu tố chủ động cần phát huy đa dạng các loại hình tuyên truyền, các kênh tuyên truyền khác nhau; kết hợp chặt chẽ tuyên truyền trong nước với đối ngoại và tuyên truyền đặc biệt; kiên quyết đấu tranh, phản bác những luận điệu xuyên tạc, âm mưu lợi dụng vấn đề Biển Đông để phá hoại khối đại đoàn kết toàn dân và quan hệ hữu nghị, truyền thống tốt đẹp giữa Việt Nam với các nước láng giềng. Phát huy hơn nữa vai trò của các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài trong việc chủ động tuyên truyền các vấn đề liên quan đến CQBĐ.

Ba là, xây dựng lực lượng bảo vệ chủ quyền, thực thi pháp luật trên biển vững mạnh, chủ động bảo vệ CQBĐ từ sớm, từ xa. Đây là nội dung quan trọng, trực tiếp tạo nên sức mạnh bảo vệ CQBĐ trong tình hình mới. Vì thế, phải xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân trên biển vững chắc, thế bố trí chiến lược các lực lượng có chiều sâu, liên hoàn bờ - biển - đảo, sẵn sàng chuyển hóa thành thế trận chiến tranh nhân dân khi có xung đột. Đặc biệt, phải “nâng cao năng lực thực thi pháp luật của các lực lượng làm nhiệm vụ ở biên giới, biển, đảo”. Quán triệt quan điểm: “Xây dựng lực lượng dự bị động viên hùng hậu và dân quân tự vệ vững mạnh, rộng khắp trên các vùng, miền, trên biển”. Xây dựng các lực lượng quản lý, bảo vệ biển, đảo, dự bị động viên, dân quân, tự vệ biển mạnh, có chất lượng tổng hợp và sức chiến đấu cao, trong đó Hải quân, Cảnh sát biển là lực lượng nòng cốt, cần tiếp tục được ưu tiên xây dựng tiến lên chính quy, hiện đại, ngang tầm nhiệm vụ.

Để hoàn thành nhiệm vụ thiêng liêng này, cần đẩy mạnh xây dựng lực lượng Hải quân, Cảnh sát biển, Kiểm ngư, Biên phòng vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc và Nhân dân, có chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu ngày càng cao, tổ chức tinh, gọn, mạnh, cơ động, linh hoạt, hiệu quả; cơ cấu tổ chức đồng bộ, hợp lý giữa các thành phần, điều chỉnh, mở rộng, phát triển lực lượng, sẵn sàng đáp ứng mọi nhiệm vụ tác chiến. Đẩy nhanh lộ trình hiện đại hóa lực lượng Hải quân, Cảnh sát biển, làm cho các lực lượng này đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu của sự nghiệp QP -AN, thực thi pháp luật trên biển, bảo vệ vững chắc CQBĐ. Bên cạnh đó, duy trì nghiêm các lực lượng trực sẵn sàng chiến đấu, tăng cường tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, nắm tình hình trên các vùng biển, nhất là các khu vực biển nhạy cảm, kịp thời phát hiện, xử lý, không để bị động, bất ngờ. Đồng thời, chủ động điều chỉnh, bổ sung các kế hoạch, phương án, biện pháp ứng phó phù hợp đối với các vấn đề có thể nảy sinh trên biển, bảo vệ vững chắc CQBĐ và các hoạt động kinh tế biển.

Bốn là, không ngừng chăm lo, củng cố, xây dựng “thế trận lòng dân”, tạo nền tảng chính trị, tinh thần vững chắc và sức mạnh tổng hợp cho sự nghiệp đấu tranh bảo vệ CQBĐ. Sức mạnh bảo vệ chủ quyền biển đảo là sức mạnh của khối đại đoàn kết dân tộc. Do đó, phải chăm lo xây dựng, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc; xây dựng, củng cố mối quan hệ giữa lực lượng Hải quân, Cảnh sát biển với một số lực lượng hữu quan, cấp ủy, chính quyền, lực lượng vũ trang và nhân dân ven biển, trên đảo. Tập trung “xây dựng và củng cố các tuyến phòng thủ biên giới, biển, đảo”. Đặc biệt, “Thực hiện tốt Chiến lược phát triển bền vững kinh tế biển, kết hợp chặt chẽ với bảo đảm QP -AN, bảo vệ CQBĐ, TN, MT biển”; tăng cường lòng tin của ngư dân với các lực lượng Hải quân, Cảnh sát biển, Bộ đội Biên phòng, Kiểm ngư, Dân quân tự vệ biển; đẩy mạnh công tác giáo dục, bồi dưỡng kiến thức QP -AN cho cán bộ, chiến sĩ Cảnh sát biển, Hải quân, Biên phòng và nhân dân ven biển, góp phần nâng cao trình độ, năng lực công tác, thực hiện tốt nhiệm vụ được giao. Các lực lượng chức năng hoạt động trên biển cần tiếp tục đồng hành cùng nhân dân và ngư dân phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội trên các tuyến biên giới, biển, đảo, địa bàn chiến lược, trọng điểm; tăng cường hiện diện bảo vệ ngư dân, ngư trường, tuyên truyền pháp luật cho nhân dân ven biển; thực hiện lấy dân làm gốc, phát huy tinh thần yêu nước, trách nhiệm, sự cống hiến, sức sáng tạo của nhân dân đối với sự nghiệp bảo vệ CQBĐ và thực thi pháp luật trên biển.

Năm là, đánh giá đúng tình hình trên biển đảo, làm cơ sở cho việc đấu tranh bảo vệ CQBĐ. Trước những diễn biến phức tạp hiện nay, hơn bao giờ hết, Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, trực tiếp là các lực lượng hoạt động trên biển cần đánh giá đúng tình hình, thấy rõ thuận lợi, thời cơ và khó khăn, nguy cơ, thách thức; quán triệt sâu sắc đường lối, chính sách quốc phòng, an ninh, đối ngoại của Đảng, Nhà nước; mở rộng, đa phương hóa, đa dạng hóa, vừa hợp tác, vừa đấu tranh, cố gắng gia tăng hợp tác, tránh xung đột, đối đầu, tránh bị lệ thuộc, cô lập. Chủ động, tích cực chuẩn bị tốt mọi mặt, chú trọng tạo môi trường trong ấm, ngoài êm, lấy giữ vững bên trong là chủ yếu, bảo đảm cho đất nước thích nghi nhanh, hòa bình, ổn định và phát triển - điều kiện tiên quyết để đập tan mọi âm mưu, thủ đoạn, hành động chống phá của các thế lực thù địch và những tác động từ bên ngoài. Trên cơ sở nắm, đánh giá đúng tình hình để chủ động ngăn ngừa các nguy cơ chiến tranh, xung đột, phát hiện từ sớm, từ xa và xử lý kịp thời những nhân tố bất lợi, nhất là những nhân tố bên trong có thể gây đột biến. Tiếp tục thực hiện hiệu quả đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa; chủ động hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng, là thành viên và tham gia có trách nhiệm, góp phần tích cực vào bảo vệ hòa bình, ổn định, an ninh khu vực và thế giới; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển đất nước; không ngừng nâng cao uy tín, vị thế quốc tế của Việt Nam trên trường quốc tế,…

Quán triệt, triển khai thực hiện quan điểm, mục tiêu bảo vệ Tổ quốc, trong đó có bảo vệ CQBĐ mà Đại hội Đảng lần thứ XIII đề ra là một nhiệm vụ rất nặng nề, đòi hỏi sự nỗ lực của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân và cả hệ thống chính trị. Mỗi lực lượng, mỗi bộ, ban, ngành cần nêu cao tinh thần trách nhiệm, nắm chắc nhiệm vụ được giao, tổ chức triển khai thực hiện chủ động, sáng tạo trong thực tiễn, phát huy cao nhất vai trò, chức năng của mình và phối hợp chặt chẽ, đồng bộ với nhau, tạo thành sức mạnh tổng hợp để đưa các quan điểm, phương châm của Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII trở thành hiện thực, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, giữ vững chủ quyền, an ninh, trật tự, an toàn trên các vùng biển, đảo của Tổ quốc.

Thu Thảo (theo baotainguyenmoitruong.vn)