VBĐVN.vn - “Trước đây, chủ tàu đánh cá như tôi ước mơ, làm sao đang ở trong bờ mà vẫn biết rõ tàu của mình hoạt động ở chỗ nào ngoài Biển Đông. Máy giám sát hành trình tàu đánh cá ra đời, tôi ngồi uống cà phê bên hè phố vẫn biết chính xác tàu của mình đang nằm tại tọa độ nào”.

Đó là trao đổi của ông Huỳnh Văn Khâu, chủ đội tàu lưới vây khơi ở thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa với chúng tôi. Tay ông Khâu lướt màn hình điện thoại để theo dõi tàu đánh cá của mình đang hoạt động tại vùng biển quần đảo Trường Sa, tỉnh Khánh Hòa, rồi đon đả nói tiếp: “Tôi đã quán triệt các thuyền trưởng không được chạy tàu ra vùng biển nước ngoài khai thác thủy sản bất hợp pháp. Máy điện thoại của tôi ghi lại lịch sử hoạt động toàn bộ cả chuyến biển trên dưới 20 ngày ở ngoài khơi, đến khi cập vào cảng bán cá mới kết thúc hành trình”.

Tổ hợp máy thông tin

Để chứng minh điều mình nói, ông Khâu chỉ vào màn hình điện thoại giải thích: “Đường chỉ màu đen chạy vòng ngoài quần đảo Hoàng Sa (thành phố Đà Nẵng) và Trường Sa là đường ranh giới giữa vùng biển của Việt Nam với các nước. Trên tàu đánh cá có gắn máy giám sát hành trình bắt sóng thẳng vệ tinh, kết nối trực tiếp với Trung tâm quản lý tàu đánh cá của Tổng cục Thủy sản (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn). Chủ tàu đánh cá được cài đặt và theo dõi trên điện thoại, tàu chỉ cần chạy đến gần ranh giới, máy giám sát hành trình tự động phát ra tiếng báo động cảnh báo để thuyền trưởng cho tàu quay trở lại. Nếu cố tình chạy tiếp, mấy ông ở ngành thủy sản gọi điện trực tiếp cho thuyền trưởng tàu đánh cá hoặc chủ tàu ở bờ cảnh cáo. Anh nào cố tình vi phạm, tàu vào bờ chuẩn bị tiền để đóng phạt cả tỷ đồng. Ngư dân Khánh Hòa biết rất rõ điều này, chẳng có ai dám vi phạm đánh bắt ở vùng biển của các nước”.

Hầu như tàu đánh cá xa bờ các tỉnh, thành trong cả nước đã lắp đặt máy giám sát hành trình và kết nối với máy chủ Tổng cục Thủy sản, máy điện thoại của chủ tàu. Mọi di chuyển tàu đánh cá trên biển đều được ngành thủy sản giám sát chặt chẽ.

Lĩnh vực ứng dụng công nghệ số vào tàu đánh cá xa bờ sớm nhất là hệ thống thông tin liên lạc, kết nối giữa tàu đánh cá và đất liền. Từ lâu, ngư dân đã đầu tư mua sắm loại máy Icom (đàm đường dài) có kết nối với hệ thống viễn thông quốc gia. Những năm gần đây, các đội tàu lớn họ sắm điện thoại bắt sóng trực tiếp vệ tinh Vinasat Việt Nam. Trong tất cả mọi tình huống, tàu đánh cá đang hoạt động ở vùng biển xa nhất Việt Nam, luôn giữ “mạch máu” liên lạc với đất liền. Đặc biệt, thông tin bão gió, được đất liền thông báo sớm cho tàu đánh cá biết, thông qua mạng lưới đài thông tin duyên hải ven biển và chủ tàu đánh cá.

Những đội tàu lưới vây, mành chụp, câu mực xa bờ, trên mỗi chiếc tàu họ sắm 4 - 7 máy thông tin liên lạc, có máy chuyên “nghe trộm” thông tin khai thác cá ở các tàu khác, máy chuyên gọi nội bộ trong nhóm tàu “chí cốt”, máy chuyên nghe dự báo thời tiết qua sóng radio của đài huyên hải, máy dự phòng... “Nếu mở hết tất cả các máy lên, nó giống như tổ hợp thông tin trên tàu. Trường hợp có bão từ ngoài vùng biển xa Thái Bình Dương hoặc ở vùng biển của Philippines, đài radio duyên hải phát thông báo từ sớm, bão tiến vào gần Biển Đông, đài thông báo liên tục. Rồi người nhà gọi điện ra thông báo hướng bão đi để thuyền trưởng cho tàu chạy tránh né hướng đi của bão từ sớm” - Chủ tàu và thuyền trưởng Cao Văn Thơ, thành phố Nha Trang cho biết.

Trên tàu câu mực khơi (mực xà) của tỉnh Quảng Ngãi, Quảng Nam, hoạt động liên tục từ 2 - 3 tháng/chuyến biển, đã sắm thêm mạng lưới quản lý thúng chai. Thuyền trưởng và chủ tàu Nguyễn Văn Trai, xã Bình Chánh, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi chia sẻ cảm nhận về công nghệ số: “Trước đây, tàu mực xà đi biển “như câm, như điếc”, nhiều thợ câu bị lạc thúng tìm không ra, bỏ mạng giữa biển khơi. Hiện nay, trên “tàu mẹ” có máy nhận dạng, dưới thúng câu có cục phao cứu sinh, gắn chíp định vị. Ban đêm, “tàu mẹ” quản lý 50 cái thúng câu, các thúng ở cách xa nhau từ 5 - 20 hải lý, thuyền trưởng “tàu mẹ” nhìn vào màn hình sẽ biết được vị trí từng thúng câu. Nếu không may thúng bị chìm, thợ câu phải ôm phao cứu sinh, “tàu mẹ” biết chỗ chạy đến cứu ngay”.

Máy siêu dò cá - đỉnh cao của công nghệ

Dọc dải đất miền Trung, có nhiều chủ tàu đánh cá xếp vào hạng “thiệt ăn, thiệt làm”, họ đầu tư 3 - 5 tỷ đồng mua máy siêu dò cá. Chủ tàu và thuyền trưởng Huỳnh Tuấn Anh, phường Hòa Hiệp Nam, thị xã Đông Hòa, tỉnh Phú Yên tâm sự: “Em đã “mê” công nghệ số lâu lắm rồi, trước đây, em học ông bạn ở Bình Định sắm cái máy dò cá trị giá 1,4 tỷ đồng, lúc đầu làm cũng ngon. Công ty ở thành phố Hồ Chí Minh ra chào mời loại máy dò 3 tỷ đồng, thấy tính năng hơn máy cũ, em quyết đầu tư một máy. Khi đóng thêm chiếc tàu lớn bằng vật liệu composite, công ty của Nhật Bản chào bán máy siêu dò 5 tỷ đồng. Do mình đã hiểu tính năng máy dò rồi, nên quyết định sắm máy 5 tỷ đồng, mỗi chuyến biển có doanh thu từ 1 - 2 tỷ đồng”.

Ngư dân phường Hòa Hiệp Trung, Hòa Hiệp Nam chuyên làm nghề lưới vây khơi, thấy ông Tuấn Anh làm ăn được, lần mò chạy đua về công nghệ mua sắm máy dò cá. “Máy siêu dò cá trị giá 4 - 5 tỷ đồng, có góc quét 360 độ, tầm phát hiện ra đàn cá ở cách xa 2 hải lý. Mấy chiếc tàu cùng chạy đi tìm đàn cá với nhau, tàu có máy siêu dò cá, họ phát hiện ra đàn cá ở xa, lập tức tăng tốc cho tàu chạy đến đánh bắt kiếm 500 triệu - 1 tỷ đồng. Phần đông tàu lưới vây ở vùng này đã sắm máy siêu dò cá trị giá từ 3 - 5 tỷ đồng, hôm trước, có công ty ra chào bán máy siêu dò hiện đại hơn, giá gần 7 tỷ đồng, chưa có tàu nào mạnh tay đầu tư. Mấy chiếc “tàu nghèo” chỉ sắm loại máy dò trị giá 1,5 tỷ đồng, tầm phát hiện ra đàn cá chỉ trong vòng 500m. Ra biển luôn bật bộ đàm lên nghe trộm thông tin của tàu khác, để chạy theo đánh bắt” - thuyền trưởng Trà Chí Tịnh, phường Hòa Hiệp Trung nói có phần “lý luận” từ thực tiễn.

Theo bienphong.com.vn