VBĐVN.vn - Sau hơn 3 năm thực hiện dự án "Thả rạn nhân tạo nhằm bảo vệ, tái tạo nguồn lợi thủy sản kết hợp phát triển du lịch trên vùng biển tỉnh Cà Mau" đã bước đầu mang lại hiệu quả tích cực. Bởi không chỉ góp phần bảo vệ, phát triển nguồn lại thủy sản mà còn nâng cao ý thức người dân cùng chung tay đưa ngành khai thác của địa phương phát triển theo hướng bền vững.

Theo đó, từ năm 2019-2021, được sự hỗ trợ dự án từ Chính phủ Thái Lan, tỉnh Cà Mau đã tổ chức thả 500 khối rạn bằng bê tông xuống khu vực biển Tây để làm nơi trú ngụ cho các loài sinh vật biển. Tiếp nối thành công bước đầu, vào năm 2022, từ chương trình "bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản", tỉnh Cà Mau tiếp tục thả thêm 400 khối rạn bê tông xuống biển để "xây nhà cho cá".

Ông Nguyễn Việt Triều, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản tỉnh Cà Mau cho biết, dự án này đang phát huy tác dụng rất tốt. Rạn nhân tạo đã giúp cho các loài sinh vật biển có nơi sinh sản và đặc biệt là có nơi trú ngụ, tránh được các ngư lưới cụ khai thác mang tính hủy diệt, từ đó khôi phục được nguồn lợi thủy sản.

"Theo kết quả khảo sát ở khu vực thả 900 khối rạn có chu vi 5,6 km với diện tích 1,88 km2 ngoài khơi vùng biển Cà Mau cho thấy, công tác này đã góp phần ngăn cản một số ngư lưới cụ tác động tiêu cực đến hệ sinh thái vùng biển ven bờ. Các rạn nhân tạo đã phát huy được vai trò làm nơi trú ẩn để bảo vệ cá con, cá non và một số loài cá có giá trị kinh tế, sinh cảnh cao… khỏi các ngư lưới cụ khai thác mang ính hủy diệt", ông Nguyễn Việt Triều chia sẻ.

Ông Nguyễn Việt Triều cho biết thêm, một kết quả quan trọng khác là chất lượng môi trường trong và quanh khu vực thả rạn được cải thiện, các loài sinh vật đeo bám giá thể rạn gia tăng làm mắc xích trong chuỗi thức ăn tự nhiên, tạo nơi cư trú lý tưởng cho các loài sinh vật biển, qua đó khôi phục được nguồn lợi thủy sản. Nếu như trước đây khảo sát khu vực biển được thả rạn chỉ ghi nhận một vài loài cá, tôm thì sau khi thả rạn nơi đây ghi nhận 78 loài, trong đó mật độ cá chiếm tỉ lệ cao với 48 loài.

Mặt khác, theo kết quả điều tra trước và sau khi thả rạn về hiệu quả thu nhập của ngư dân trong vùng cho thấy, nguồn lợi thủy sản trong ngư trường có sự thay đổi đáng kể. Thu nhập của người dân trong các nghề đánh bắt ở khu vực này được tăng lên, cụ thể: Sản lượng khai thác trung bình sau khi thả rạn của nghề lưới rê tăng lên 15,4% trên mỗi chuyến, lợi nhuận tăng 6,5 triệu đồng/chuyến; sản lượng khai thác trung bình từ nghề lồng xếp tăng 27,4% trên chuyến; sản lượng khai thác trung bình của nghề câu mực sau khi thả rạn tăng lên 16,1% trên chuyến; sản lượng khai thác nghề ốc bẫy mực tăng lên 9,58% trên chuyến…

Trước khi thả rạn, trong khu vực biển này chỉ xác định được 40 loài thương phẩm trong các mẻ khai thác; trong đó, có 25 loài cá, 8 loài giáp xác và 7 loài thân mềm. Sau khi thả rạn, số lượng loài thương phẩm trong các mẻ khai thác khu vực này tăng lên đáng kể, với 97 loài trong đó có 62 loài cá, 15 loài giáp xác và 20 loài thân mềm.

Bên cạnh đó, sự xuất hiện của các loài cá dữ (cá bớp, cá thu, cá bè, cá nhồng, cá mú, cá hường…) cho thấy chuỗi mắt xích thức ăn tự nhiên trong hệ sinh thái vùng rạn đang có dấu hiệu phục hồi tích cực. Đặc biệt là có xuất hiện một số loài cá có giá trị sinh cảnh như: Cá bướm, cá thia, cá hoàng hậu đuôi trắng…

Thực tế đã qua, công tác thả rạn nhân tạo không chỉ góp phần bảo vệ tài nguyên biển được tốt hơn mà còn giúp giải quyết việc làm, tạo thêm sinh kế cho người dân địa phương. Hiện, tại địa phương đã phát sinh thêm nghề mới như: Lặn biển, tổ chức câu cá giải trí tại khu vực thả rạn…

Ngoài ra, ý thức của các thành viên trong tổ "Đồng quản lý về bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản, định hướng khai thác bền vững" được nâng lên rõ rệt, qua đó đã tác động nhiều đến tập quán khai thác thủy sản của người dân ở địa phương, tạo hiệu ứng về tuyên truyền người dân trong khu vực tham gia bảo vệ nguồn lợi thủy sản để hướng tới phát triển nghề cá bền vững.

Về vấn đề này, ông Châu Công Bằng, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Cà Mau đánh giá, từ các kết quả trên cho thấy, có thể triển khai thả rạn nhân tạo để mở rộng thêm diện tích hiện có và nhân rộng thêm tại các khu vực biển khác có điều kiện tương đồng. Từ đó, không chỉ mang lại hiệu quả cao trong công tác bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản mà còn góp phần đưa ngành khai thác thủy sản đi theo hướng bền vững, phù hợp với chủ trương hiện nay. Do đó, Sở đã kiến nghị UBND tỉnh Cà Mau quan tâm đến phương án triển khai mở rộng thêm diện tích thả rạn nhân tạo trong thời gian tới.

Huỳnh Anh